Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
Sprawozdanie z dziaÅalnoÅci NIK w 2003 roku (plik PDF)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
technice Warszawskiej (styczeñ 2004 r.), upowszechniaj¹c<br />
przy tej okazji zamys³ budowy Narodowego systemu<br />
prawoœci. W grudniu <strong>2003</strong> r. Prezes <strong>NIK</strong> zaproponowa³<br />
rektorom pañstwowych szkó³ wy¿szych udzielenie<br />
przez Izbê merytorycznej pomocy w trakcie przygotowywania<br />
konferencji naukowych i seminariów poœwiêconych<br />
problematyce zwalczania korupcji. Inicjatywa ta<br />
spotka³a siê z pozytywn¹ reakcj¹ i zaowocowaæ mo¿e<br />
w br. seri¹ przedsiêwziêæ maj¹cych na celu wiêksze<br />
uwra¿liwienie m³odzie¿y akademickiej na ten wa¿ny<br />
spo³ecznie i gospodarczo problem.<br />
Komisja Europejska w swym ostatnim raporcie 14/<br />
oceni³a Izbê pozytywnie, jako ... niezale¿n¹ i wysoce<br />
profesjonaln¹ organizacjê, której kontrola obejmuje<br />
wszystkie fundusze unijne i œrodki publiczne. Jednoczeœnie<br />
Komisja, podobnie jak to wielokrotnie wczeœniej<br />
czyni³a ju¿ <strong>NIK</strong>, 15/ zwróci³a uwagê na zbyt s³ab¹ reakcjê<br />
kontrolowanych podmiotów na wnioski pokontrolne. Prezes<br />
<strong>NIK</strong> w swych wyst¹pieniach publicznych wyra¿a³<br />
wielokrotnie opiniê, ¿e skutecznoœæ kontroli pañstwowej<br />
mog³aby wzrosn¹æ, gdyby sejmowa Komisja ds. Kontroli<br />
Pañstwowej sprawdza³a, ... jak s¹ naprawiane b³êdy<br />
i uchybienia wskazane we wnioskach z kontroli. 16/<br />
Obszary korupcji i mechanizmy<br />
korupcjogenne – zarys metodyczny<br />
Procedura kontrolna okreœlona w ustawie o <strong>NIK</strong><br />
umo¿liwia rozpoznawanie i okreœlanie zagro¿eñ spowodowanych<br />
wystêpowaniem korupcji. Izba nie ma<br />
jednak instrumentarium umo¿liwiaj¹cego procesowe<br />
udokumentowanie takiego zjawiska – fakty tego rodzaju<br />
zdarzaj¹ siê w postêpowaniu kontrolnym jedynie<br />
sporadycznie. Podstawow¹ metod¹ rozpoznawania<br />
zagro¿enia korupcj¹ jest wiêc analiza nieprawid³owoœci<br />
stwierdzonych podczas kontroli oraz uregulowañ<br />
prawnych w obszarach objêtych postêpowaniem<br />
kontrolnym. Dotychczasowe prace analityczne<br />
prowadzone w Izbie umo¿liwi³y wyodrêbnienie 5 g³ów-<br />
Tabela 1<br />
G³ówne obszary dysfunkcjonalne, w których stwierdzane nieprawid³owoœci<br />
mog¹ byæ pod³o¿em zachowañ korupcyjnych<br />
Wyszczególnienie<br />
Lp. – obszar dysfunkcjonalny Krótka charakterystyka<br />
1 2 3<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
NieprzejrzystoϾ prawa oraz jego zbytnia<br />
zmiennoϾ<br />
Brak jasnych i przejrzystych kryteriów<br />
wykonywania zadañ przez administracjê<br />
Niestosowanie zasady jawnoœci oraz<br />
przejrzystoœci dzia³ania administracji<br />
Niestosowanie zasady odpowiedzialnoœci<br />
urzêdniczej oraz pe³nej rozliczalnoœci<br />
S³aboœæ s³u¿by cywilnej<br />
Nadmiernie skom<strong>plik</strong>owane prawo nie pozwala obywatelom i instytucjom czuæ<br />
siê pewnie przy podejmowaniu dzia³añ oraz utrudnia lub wrêcz uniemo¿liwia ich<br />
planowanie. Zwiêksza siê wtedy sk³onnoœæ do kupowania sobie jasnych oraz<br />
korzystnych decyzji i perspektyw<br />
M.in. brak zobiektywizowanych kryteriów przyznawania i korzystania ze œrodków<br />
publicznych. Rezultat – nadmierna dowolnoœæ w dzia³aniach w³adzy wykonawczej<br />
spowodowana niekompletnoœci¹, niedostateczn¹ precyzj¹ sformu³owañ<br />
i niespójnoœci¹ przepisów prawa. Prowadzi to do uznaniowoœci, zarówno<br />
w obszarze interpretacji obowi¹zuj¹cego prawa, jak i zachowañ osób publicznych<br />
Dotyczy procedur decyzyjnych i sposobu wydatkowania œrodków publicznych,<br />
a tak¿e prawa do pe³nego dostêpu do informacji publicznej. Skutek –<br />
nierównoœæ dostêpu do dóbr, us³ug i zamówieñ publicznych, a co za tym idzie<br />
naruszanie zasady równego traktowania obywateli i przedsiêbiorców przez<br />
organy administracji publicznej i osoby pe³ni¹ce funkcje publiczne<br />
Brak lub nieskutecznie funkcjonuj¹cy system kontroli wewnêtrznej administracji,<br />
a w konsekwencji s³aba egzekucja osobistej odpowiedzialnoœci urzêdników za<br />
sposób dysponowania œrodkami publicznymi. Zasada ta wymusza stosowanie<br />
okreœlonych standardów zachowañ, w tym nietolerowanie konfliktu interesów<br />
w dzia³alnoœci urzêdników oraz kumulowania nadmiaru kompetencji w rêku<br />
jednego urzêdnika<br />
Uniemo¿liwia zbudowanie stabilnej administracji pañstwowej, niezale¿nej od<br />
sfery polityki. O zatrudnieniu decyduj¹ czêsto tzw. uk³ady, co uniemo¿liwia<br />
dop³yw najlepszych kadr i dzia³a antymotywacyjnie na ludzi najzdolniejszych,<br />
lecz pozbawionych stosunków. Objêcie w³adzy oznacza zazwyczaj czystkê wœród<br />
urzêdników. Tymczasem urzêdnicy maj¹ s³u¿yæ spo³eczeñstwu, a nie w³adzy<br />
politycznej i nie powinni byæ zwalniani w wypadku zmian politycznych<br />
w pañstwie. S³u¿yæ temu ma praktyka zatrudniania na stanowiska merytoryczne<br />
w urzêdach tylko w wyniku konkursu. Przebieg konkursu powinien byæ jawny,<br />
a jego wynik wi¹¿¹cy dla zatrudniaj¹cego<br />
6.<br />
233
Change language