Wersja elektroniczna słownika (pdf)

79mac. lik, liko. D rozwój: pźn.psł. *lice? stpol. l’ic’e ? stpol., śrpol. l’ice; dziśczęsto w postaci lico, typowej także dladial., notowanej wyjątkowo od XVI w.;od XIV w. wyraz poświadczony w zn.podst. «twarz, oblicze», od XV w. «policzek»;w XV–XVI w. także w zn.przen. «postać, kształt, forma, osoba»,«zewnętrzna powierzchnia różnychprzedmiotów; z wyrazem lice związanym.in. policzek (/ *pół-liczek) «połowalica».D por. oblicze.JGlichota (1) [Kśw] D zn. «złość, złypostępek, grzech»: Jenże się nie żadałprzyjąć lichot człowiecz? [Kśw IV,13, 40]. D gram. rzecz., psł. dekl. -a- ?pol. dekl. ż. D etym. psł. *liXota /*liX{, «o małej wartości, marny, nędzny»(por. pol. lichy) +*-ota; ogsłow. –stczes. lichota, ukr. dial. lychóta, bułg.dial. lichotá, scs. lichota «nieprawość,złość». D rozwój: lichota w zn. «złość,złypostępek, grzech» zaświadczona w pol.wXIV–XVIw.;odXVw.też«utrapienie,udręka, bieda, ubóstwo», stądlichota, lichotka «nędzarz, biedak».JGlist (4) [Pfl, RsP, Ppuł] D zn. 1. «organrośliny, liść»: A list jego nie spadnie,i wszystko, czsokoli uczyni, prześpieje[Pfl I, 17, 4]. 2. «dokument prawny cośutwierdzający albo potwierdzający»:m przy tem był, iż Mikołaj ślubiłmu list cić [RsP, 45, 43]. D gram.rzecz., psł. dekl. -ŭ- ? pol. dekl. m.D etym. pie. *leist-ŭ; psł. *list{ «liść»;ogsłow. – czes. list «liść», «list», ros. list«liść», «list», mac. list «liść», «list», scs.list{ «liść». D rozwój: w j. stpol., obokstarszej formy list, pojawia się w tychsamych zn.: «organ rośliny, liść»,«dokument, pismo, wiadomość przekazanepisemnie do określonego adresata»,postać liść, derywowana odrzecz. zbior. liście (/ psł. *list}je),który przejął funkcję M. lm., zastępującwcześniejszą formę listy (daw.B. lm.); postać liść traci po XIV w.zn. przen. «dokument, pismo, wiadomośćprzekazane pisemnie do określonegoadresata», zachowując zn. konkretne«organ rośliny», w którym jestużywana wymiennie z formą list dopoł. XX w.; postać list «liść» zachowanam.in. w listopad, listek, bezlistny.JGlubość (1) [List] D zn. «łaskawość,życzliwość, miłość»: Ślubuję twej miłościnie zapominać, ale wszędziecześć a lubość czynić [List, 115, 8].D gram. rzecz., psł. dekl. -i- ? pol.dekl. ż. D etym. pie. *leub h -; płn.psł.*ljubost} (/ *ljub{ «miły, przyjemny,kochany» (por. pol. luby) +*-ost}) ?płn.psł. *l’ubost} ? stpol. l’ubość ?śrpol. lubość; płn.słow. – głuż. lubosć,czes. libost «upodobanie, przyjemność,zamiłowanie», słc. l’úbost’, ukr. lúbist’.D rozwój: wyraz przest., w j. stpol.występował także w zn. «przyjemność,zadowolenie, rozkosz» oraz «żądza,namiętność, rozpusta»; fraz. lubośćczynić «okazywać miłość, uwielbienie».D por. lubować, luby.JGlubować (2) [Kśw] D zn. «znajdowaćw kim, czym przyjemność, upodobanie»:Na będące dobro nie glądają, iż wrzemiennem dobrze lubują [Kśw II,11, 16]. D gram. czas., psł. kon. III -jo- |-je- ? pol. kon. II -’ę, -’esz; ndk.D formy tekstowe: lubował cz. przesz.lp. 3. os. D etym. pie. *leub h -; wcz.psł.*ljubovati – derywat od psł. *ljub{ (?pol. luby); ogsłow. – głuż. lubować,ukr. lubuvátysja, słoweń. ljubováti.D rozwój: psł. *l’ubovati ? stpol. *l’ubovaći? stpol. l’ubovać ? śrpol. lubovać.D por. lubość, luby.AP˘˘lubować