10.05.2013 Views

El mundo andino en la obra de Csar Vallejo

El mundo andino en la obra de Csar Vallejo

El mundo andino en la obra de Csar Vallejo

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Texas Tech University, José F. O<strong>la</strong>scoaga, August 2009<br />

vicisitu<strong>de</strong>s, sacudidas muy <strong>en</strong>contradas. Quisiera realizar gran<strong>de</strong>s cosas <strong>en</strong> b<strong>en</strong>eficio <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

causa popu<strong>la</strong>r y no lo consigue” (CV: Héroe 111). Aún así no <strong>de</strong>siste <strong>de</strong> participar<br />

activam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> lucha. A fines <strong>de</strong> 1936 viaja a España y visita Barcelona y Madrid.<br />

Impedido <strong>de</strong> seguir a<strong>de</strong><strong>la</strong>nte, está <strong>de</strong> regreso <strong>en</strong> Paris el 31 <strong>de</strong> diciembre. En una carta <strong>de</strong>l<br />

22 <strong>de</strong> <strong>en</strong>ero <strong>de</strong> 1937 le com<strong>en</strong>ta a Larrea sobre su viaje: “De España traje una gran<br />

afirmación <strong>de</strong> fe y esperanza <strong>en</strong> el triunfo <strong>de</strong>l pueblo. Una fuerza formidable hay <strong>en</strong> los<br />

hombres y <strong>en</strong> <strong>la</strong> atmosfera. Des<strong>de</strong> luego, nadie admite ni siquiera <strong>en</strong> mi<strong>en</strong>tes, <strong>la</strong><br />

posibilidad <strong>de</strong> una <strong>de</strong>rrota” (CC 450). Después <strong>de</strong> esta experi<strong>en</strong>cia, <strong>Vallejo</strong> sigue<br />

conv<strong>en</strong>cido <strong>de</strong> <strong>la</strong> victoria republicana.<br />

Durante los primeros meses <strong>de</strong> 1937, <strong>Vallejo</strong> reinicia su actividad periodística y<br />

escribe, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> París, “Las gran<strong>de</strong>s lecciones culturales <strong>de</strong> <strong>la</strong> guerra españo<strong>la</strong>,” “América<br />

y <strong>la</strong> ‘i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> Imperio’ <strong>de</strong> Franco,” y “Los <strong>en</strong>unciados popu<strong>la</strong>res <strong>de</strong> <strong>la</strong> guerra españo<strong>la</strong>.”<br />

Los dos primeros artículos son publicados <strong>en</strong> Repertorio Americano <strong>de</strong> San José <strong>de</strong> Costa<br />

Rica y Nuestra España <strong>de</strong> París, <strong>en</strong>tre marzo y agosto <strong>de</strong> 1937. <strong>El</strong> último artículo será<br />

recién publicado <strong>en</strong> Au<strong>la</strong> <strong>Vallejo</strong> <strong>de</strong> Córdoba <strong>en</strong> 1958. En estos artículos, <strong>Vallejo</strong> concibe<br />

<strong>la</strong> <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> <strong>la</strong> República como una gesta dirigida por <strong>la</strong> voluntad popu<strong>la</strong>r.<br />

<strong>Vallejo</strong> viajó a España nuevam<strong>en</strong>te el 2 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 1937 para participar <strong>en</strong> el<br />

Segundo Congreso Internacional <strong>de</strong> Escritores para <strong>la</strong> Def<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cultura. Éste se<br />

inauguró el 4 <strong>de</strong> julio <strong>en</strong> Val<strong>en</strong>cia. Luego el congreso pasó a Madrid, a Barcelona, y se<br />

c<strong>la</strong>usuró <strong>en</strong> París el 17 <strong>de</strong> julio. Según m<strong>en</strong>ciona Monguió, “asistieron a él dosci<strong>en</strong>tos<br />

escritores <strong>de</strong> veintiocho países, y <strong>Vallejo</strong> fue elegido repres<strong>en</strong>tante <strong>de</strong>l Perú <strong>en</strong> el Bureau<br />

Internacional <strong>de</strong>l Congreso y secretario <strong>de</strong> <strong>la</strong> Sección peruana <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asociación<br />

Internacional <strong>de</strong> Escritores para <strong>la</strong> Def<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cultura” (40). En su interv<strong>en</strong>ción <strong>en</strong> el<br />

congreso sobre “La responsabilidad <strong>de</strong>l escritor,” <strong>Vallejo</strong> m<strong>en</strong>ciona:<br />

¿Por qué, me preguntaréis, esta capacidad <strong>de</strong> rapi<strong>de</strong>z con que <strong>la</strong>s masas<br />

<strong>de</strong>l Perú y <strong>de</strong>l <strong>mundo</strong> <strong>en</strong>tero se han dado cu<strong>en</strong>ta <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>beres hacia <strong>la</strong><br />

República españo<strong>la</strong>? La explicación es c<strong>la</strong>ra: los pueblos que han sufrido<br />

una represión, una dictadura, el dominio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s c<strong>la</strong>ses dominantes,<br />

po<strong>de</strong>rosas durante siglos y siglos, llegan por una aspiración extraordinaria<br />

46

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!