18.08.2015 Views

SOYUT CEBİR VE SAYILAR TEORİSİ

mehmet1

mehmet1

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

( φϕ)( m, n) = φ( ϕ( m, n)) = φ(0, n) = ( n,0),( ϕφ)( m, n) = ϕ( φ( m, n)) = ϕ( m + n,0) = (0,0)olduğundan φϕ ≠ ϕφ dir. Böylece Z×Z nin endomorfizmalarının kümesi,değişmeli olmayan bir halka yapısı oluşturur.Örnek 10.6. ( H , + ,.) halkası verilsin. Eğer ∀x ∈ H için x.x = x koşulusağlanıyorsa H ya Boole halkası adı verilir.nTanım 10.8. H değişmeli bir halka ve a ∈ R olsun. a = 0 olacak şekilde birn ∈ Z tamsayısı varsa a ya sıfırıncı kuvvettendir deriz.Tanım 10.9. H birimli bir halka olmak üzere H nın sıfırdan farklı herelemanının H da bir çarpımsal inversi varsa H ya bir yarı-cisim adı verilir.( R , + ) toplamsal grup olmak üzere Q = R × R × R × R kuaternionlarkümesini göz önüne alalım. Önce Q nun elemanlarını tanımlayalım. Bununiçin1 = (1,0,0,0) , i = (0,1,0,0) , j = (0,0,1,0) , k = (0,0,0,1)olmak üzere,a1 = ( a1,0,0,0) , a2i= (0, a2,0,0), a3 j = (0,0, a3,0), a4k= (0,0,0, a4)gösterimini yapalım. Buna göre Q ya ait bir ( a1 , a2, a3, a4) elemanını( a1 , a2, a3, a4 ) = a1 + a2i + a3 j + a4kşeklinde gösteririz. Q daki toplama işlemi,( a + a i + a j + a k) + ( b + b i + b j + b k) = ( a + b ) + ( a + b ) i + ( a + b ) j + ( a + b ) k1 2 3 4 1 2 3 4 1 1 2 2 3 3 4 4şeklinde tanımlanır. Q daki çarpma işlemi ise a ∈ Q içinolmak üzerei.k1. a = a.1ve i 2 = j 2 = k2 = − 1= j , j.k= i , j.i= − k , k.j= − i , i.k= − jolarak tanımlanır. Bunları dikkate alarak Q daki çarpma işlemi( a + a i + a j + a k)( b + b i + b j + b k)1 2 3 4 1 2 3 4= ( a b − a b − a b − a b ) + ( a b − a b − a b − a b ) i1 1 2 2 3 3 4 4 1 2 2 1 3 4 4 3+ ( a b − a b − a b − a b ) j + ( a b − a b − a b − a b ) k1 3 2 4 3 1 4 2 1 4 2 3 3 2 4 1192

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!