18.08.2015 Views

SOYUT CEBİR VE SAYILAR TEORİSİ

mehmet1

mehmet1

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kongrüanslarının çözülebilir olup olmadıklarını araştıralım. f ( x) ≡ 0( mod p)kongrüansının çözümünü araştırırken aşağıdaki iki hal söz konusu olur.f x ≡ 0 mod p kongrüansının çözümü olmasın. Bu durumda1. Hal: ( ) ( )( ) 0( mod )f x ≡ p α kongrüansının da çözümü yoktur.2. Hal: f ( x) 0( mod p)x ≡ a ( p), x ≡ a ( p), ... , x ≡ a ( mod p)≡ kongrüansı çözülebilir olsun. Çözümleri1mod2mod2ile gösterelim. f ( x) 0( mod p )( ) 0( mod )≡ kongrüansının her çözümüf x ≡ p kongrüansının da bir çözümüdür. Şu halde2( ) 0( mod )f x ≡ p kongrüansının çözümlerini f ( x) ≡ 0( mod p)kongrüansının çözümleri içinde aramak gerekir. f ( x) ≡ 0( mod p)kongrüansının bir x ≡ aj ( mod p)çözümünü göz önüne alalım.x ≡ a ( mod p)⇔ x = a + yp , y ∈ Zj2 2f ( x) ≡ 0( mod p ) ⇔ f ( aj+ yp) ≡ 0( mod p )bulunur. f ( aj+ yp)yi Taylor serisine açarakf ′( aj ) f ′′( aj ) 2f ( ajyp) f ( aj ) py ( py ) ...elde edilir. f ( )j+ = + + + (7.3)1 2x fonksiyonu bir polinom olduğundan, bu Taylor serisisonludur. Burada katsayılar birer tamsayıdır. (7.3) serisinde üçüncü ve daha2sonraki terimlerin hepsi p ile bölünür, yani ilk iki terim hariç diğer terimler2p modülüne göre sıfıra kongrüdür. Şu halde( ) ( 2j+ ≡ ) ⇔ ( j+ ) ≡ ( j ) + ′( j ) ≡ 0 ( 2)f ( a j )pf a yp p f a yp f a f a yp pbulunur. p | f ( a j ) olduğundankongrüansı p ile kısaltarak( j )tbir tamsayıdır. Böylece sonf a+ f ′( aj ) y ≡ 0( mod p)(7.4)pelde edilir. (7.4) deki kongrüans y ye göre 1. derecedendir. Burada iki hal sözkonusudur.( f ′ a , p) = 1 olsun. Bu durumda (7.4) deki kongrüansın tek bir çözümüa) ( j )vardır. Bu çözümü y y ( p)≡0mod ile gösterirsek89

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!