Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Enari-itiones epistolavum et euangeliorum, quas postillas vocant. 1521. 519Et pax dei, qiiae superat omnem sensum, custodiat cordai-wi. 4,vestra et intelligentias vestras in Christo Ihesii.Vide ordinem piüchrutu Apostoli: docuit, quo modo nos habere debealuuserga deum, iiempe ut gaudeamus semper in domino servientes ei in5 laetitia, deinde si quaeras 'quid autem faciam erga homines?' dicit: „Estoaequus Omnibus, tui tuorumque oblitns, quae illorum sunt considera". 'Atquomodo possum?' „dominus", inquit, „prope est", 'quid, si instet adversitas,quomodo semper gaudebo, aut quid faciam?" „de nulla re sis sollicitus, omniaper orationem et laudem dei ad deum refer". 'At Interim turbabor'. „Xequa-10 quam, sed pax dei custodiet te iu omnibus", de qua nunc \ädeamus.Primum, 'pax dei' hoc loco non dicitur, qua deus in seipso pacatus ettranquillus est, sed qua nos quietos et pacatos reddit, ut pax dei intelb'gaturdonum pacis ex deo, sicut iustitia dei, opus dei, verbum dei, usu scripturae.'Superat omnem sensum seu intellectum seu mentem' non sie intelli-15 gitur, quod pax dei non sentiatur in anima, sed quod sit mente incomprehensibUis,cum sit pax in fide, quae est verum non apparentium tam iu sensucarnis quam animi. Hoc sie intellige : quaudo tribulationibus turbamur, tunchi, qui soUiciti sunt et ad deum orationibus fugere nesciunt, magnis et multisstudiis quaermit pacem, sed eam, quam ipsi capiunt, hoc est, remotionem20 aut fugam mali. Haue enim pacem capit mens sensusque hominis, quaeuon superat idlum sensum, et est pax hominis, quia vi vel industria hominisparata vel parabilis: sie enim, qui vuhieratur aut aeger est, certe sauitatemUli contrariam et intelligit et appetit.Sed qui ad dominum snum refugium ordinant, hi non fugiunt malum,•25 sed perstant et sustinent viriliter iu voluntate dei, nee afFectant pacem, quamsensus aut intellectus suggerit, idest, remotionem mali, expectant potiusintemam roborationem verbi per fidem, qua vincant malum, prorsus incerti,quam diu duraturum et quo fiue terminandum sit malum, ideoque nihilintelligunt de pace, nee qualis futura sit cajjiunt, qui, si perstent et cum30 sponsa paululum transierint, mox inveniunt, quem diligunt animae eorum.Ecce hoc est pacem dei superiorem esse omni intellectu : captivat enim fidesin obsequium sui omnem intellectum. Postquam autem perseveraverunt etpacem acceperunt, talem sentiunt, qualem uon potuissent omnibus cogitationibusfingere, nedum optare. Deducit enim dextera eius mirabUiter et35 mmficat sanctos suos, dum mala eorum sie terminat et cum tanto fractu, utnullus hominum potuisset id sperare aut providere.Nee solum de hac pace finiti mali loquitm-, sed etiam et maxime deea, quae est in medio mali fortiter sustinens, ne turbetur Spiritus hominis.Esse enim hominem iu pace sab cruce et non turbari, dum turbatur, immow gaudere in tribulationibus, non capit ullus intellectus, sed est opus dei nulli1 quae exuperat C IS ad eum F 32 perseveranint ü