Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

SEr()atib[ungen mit P. ÜJJavtin ?iitl)cr nuf bcm 9{Eid)-:-tnge ju 2Borm§ 1521. 833Sunt euim aliqui, in quibus pietatem fidei et raorum adeo simpliciteret euangelice tractavi, ut ipsimet adversarii cogantur eos coufiteri utiles, innoxioset plane dignos lectione Christiana. Sed et Bulla, quamquam sevaet cnidelis, aliquot meos libros innoxios facit, licet et hos damnet, iuditio5 prorsus nionstrifieo. Si itaque hos revocare inciperem, obseero, quid facerem,nisi quod unus ex omnibus mortalibus eam veritatem damnai-em, quam amieiet inimici pariter confitentur, Solus omnium confessioni concordi reluctatus?Alterum genus est, quod in Papatum resque Papistarum iuvehiturtanquam in eos, qui suis et doctrinis et exemplis pessimis orbem Christianumlü utroque malo et spiritus vastaverint et corporis. Xam id neque negare nequedisf^inmlare quisquam potest, ciuu experiencia omnium et univei-sorum querimoniatestes sint, per leges Papae et doctrinas hominum conscientias fideliummiserrlme esse illaqueatas, vexatas et excarnificatas , tum res et substantias,praesertim in hac inclita Germauiae natione, incredibili tyranuide devoratasi.i devorarique ad huc sine fiue indignisque modis, et suis niet decretis ipsi caveut(ut distin. 9. et 25. q. 1. et 2.), ut Papae leges et doctrinae euangelio autpatrum sententiis contrariae pro erroneis et reprobis habeantur. Si igituret hos revocavero , nihil aliud praestitero quam ut tj-rannidi robur adieceroet tantae impietati iam non f'enestras sed valvas aperuero grassaturae lacius20 et liberius quam hactenus uuquam ausa fuerit, et fiet meae huius revocationistestimonio licenciosissiraae et impunitissimae nequiciae illorum regnummisero vulgo longe intollerabilissimum et tamen roboratum ac stabilitum,praesertim si iactatmn fuerit, id a me factum auctoritate S. Maiestatis vestrae1 pietati fidei D causam pietatis fidei AI siuceriter B 1,2 simpliciter bi§ coufiterifc^It Witt. 2 coguutur A cogentur C 2 3 iunoxios] niaximos A et iunoxios B3 ut plane B quanquam DEFG Witt. Jen. Eil. quandoque B 3,4 seva, crudelis A Mscseiia et crudelis AI 5 itaque et hos AI 7 reluctans B Msc 8 resque] etdoctrinam Witt. len. Erl. 9 suis doctrinis CDAl pessime CDAl 10 et spiritusvastaverunt et corporis A vastaveriut (vastaverit AI) et spiritus et corporis ßCDAl et spirituset corporis vastaverint EFG Msc Witt. len. Erl. id neque negari CDAl neque negare id Witt,len. Erl. 11 dissimulari CDAl dissimilare B quisque D 11/12 querimoniae Äqueremonia AI 12 et leges hominum AI 13 tum] tarn BAI res, substantias D14 hac fc§lt B incredibile Witt, in credibili C devoratos Msc 15 devoraturique A|)intet fine ein fiomma unb Bor et suis niet tein Seiten A, an 6eibcn Stellen lein Qtii^en Cet suis metj Cum tamen suismet Witt. len. Erl. decretis] fe^lt E legibus Witt. len. Erl.ipse E caneut A cantat E caveant Witt. len. Erl. 16 „9. 25." Msc doctrinas AEFü Msc17 contiarias AEFü Msc reprobris B 18 et hoc Msc nichil Msc robor DAladiero C 19 fenestras modo sed et valvas BCDAl Grassatnr B 20/21 liberiusiiS testimonio fe^tt B meae huius] iure huius CDFG Msc AI in re huius E huius meaeWitt. len. Erl. 21 licensiosissime et impunitissime ABAl licenciosissimae et impunitissimaeCD licentiosissimae impunissimaeque E licentiosissimeimpunitissimae FG licentiosissimumimpunitissimumque Witt. leu. Erl. illorum fe^tt B Kegum D 22 longe fc^tt C intollerabilissimum C et tarn CD AI et tum B et stabilitum BCDE AI Witt. leu. Erl.23 autoritate E Witt. len. Erl. S.j sanctae B Sacrae CD AI Serenissimae E Witt. leu. Ei\.ßut^etä aSerfe. VII. 53