As “Maletas” - Asociación Cultural de Estudios Históricos de Galicia

Carlos Pereira Martínez y Ana Romero Masiá
no Concello da Coruña para designar os vogais da Xunta, pero non elixiron nada, xa
que ninguén levaba mandato 16 . De modo similar ao que sucedeu noutras localidades, os
socialistas participaron na formación e nos traballos do novo organismo, pero o conxunto
das sociedades obreiras adheridas á FLO, de tendencia anarcosindicalista, non o fixeron;
algunhas xustificaron a súa postura e outras simplemente se abstiveron, polo que, polo
sector obreiro, unicamente estivo representada a tendencia socialista.
Durante o prolongado conflito da construción de 1906, Sanjurjo representou aos xastres
na comisión mixta de obreiros e patróns, creada na Cámara de Comercio, para buscar
solucións ao problema folga dos albaneis. Concluído o proceso negociador, foi un dos
representantes obreiros que asinaron o convenio da construción, un documento de gran
relevancia porque establecía por escrito, e de forma minuciosa, as condicións de traballo,
os salarios e a xornada ordinaria limitada a nove horas 17 .
O Comité de Defensa Económico Local
A Gran Guerra europea de 1914 provocou na Coruña unha considerable elevación
dos prezos dos produtos de primeira necesidade e, nalgúns casos, problemas serios
de desabastecemento. Unha lei de febreiro de 1915 establecía que se organizase, en
todas as capitais de provincia, unha xunta especial denominada Xunta Provincial de
Subsistencias. Estaba formada polo gobernador civil, o delegado do ministerio de
Facenda e o alcalde. A súa finalidade era a de esixir dos posuidores de subsistencias
almacenadas a declaración das súas existencias, fixar os prezos de produtos básicos, e, en
caso de necesidade, expropiar alimentos básicos (trigo, millo, centeo, patacas...).
Paralelamente á organización oficial, os traballadores coruñeses organizaron o Comité
de Defensa Económica para abordar a cuestión do encarecemento das subsistencias e a
crise do traballo na cidade. José Sanjurjo foi vogal do comité executivo e presidente da
súa comisión de panificación 18 , postos desde os que traballou para tratar de minorar o
impacto negativo que sobre os traballadores estaba provocando a guerra.
Outras actividades de carácter sindical e solidario
A prensa recolle a presenza de Sanjurjo en dous mitins de celebración do Primeiro de
Maio en 1902: o celebrado no Centro Obreiro de Betanzos, no que interveu como orador,
e o da praza de touros coruñesa, como membro da mesa presidencial 19 .
En xaneiro de 1903, Sanjurjo debía participar nun mitin celebrado na praza de touros en
solidariedade coas vítimas da Man Negra, moitas delas deportadas a presidios africanos
16 LVG, 1-12-1904. EN, 2-12-1904.
17 LVG, 7, 8, 11, 14, 27-11-1906. EN, 7, 9, 15, 27-11-1906.
18 EN, 27-2-1915; 3-3-1915.
19 LVG, 1, 3-5-1902.
150
NALGURES · TOMO VI · AÑO 2010