As “Maletas” - Asociación Cultural de Estudios Históricos de Galicia

A primeira Guerra Irmandiña
A protesta de Pedro Padrón, ante la corte de Juan II (año 1432)
Confirmación de privilexios de Ferrol.
Ano 1429. Arquivo Xeral de Simancas
Neste contexto, a confirmación dos privilexios reais de Ferrol o ano 1429, os citados
abusos dos señores de Andrade e a inxusta tributación esixida aos seus vasalos foron a
causa da primeira revolta irmandiña que tivo lugar o ano 1431, localizada nas comarcas
de Ferrol, Eume e Vilalba. Foron xustamente as Irmandades, partidas armadas creadas
polas Cortes de Segovia o século XII coa misión de combater aos malfeitores - moitas
veces protexidos polos señores feudais e os propios mosteiros -, as que serviron nesta
ocasión para defender os dereitos dos campesiños e loitar contra o dominio señorial.
Segundo escribe Fernán Pérez de Guzmán nos capítulos VII e VIII da Crónica de Don
Juan II, que é a fonte que maior información fornece sobre a revolta dos Irmandiños,
a disputa “entre Nuño Freyre de Andrade e sus vasallos de la Puente de Ume e Ferror
(sic) e Villalva” debíase a que o devandito Andrade “era señor muy fuerte e duro e que
no lo podían comportar”. Sigue dicindo a crónica que a sublevación, baixo o mandato
do fidalgo Roi Xordo, para moitos historiadores natural da Coruña e veciño de Ferrol,
afectou a tres milleiros de sublevados da comarca de Ferrol, aos que se uniron moitos
outros pertencentes ao señorío de Andrade, caso de Pontedeume e Vilalba, mesmo
veciños da Coruña e dos bispados de Lugo e Mondoñedo, chegando a revolta a sumar
ata dez mil homes, cifra elevada para aqueles tempos.
A maioría dos historiadores sinalan tamén que esta sublevación, a primeira destas características
no Medievo galego, tivo carácter netamente urbano e ía dirixida contra a
NALGURES · TOMO VI · AÑO 2010 59