As “Maletas” - Asociación Cultural de Estudios Históricos de Galicia

Tres voces proletarias coruñesas
desde había máis de vinte anos. Segundo relata o periodista, Sanjurjo non puido asistir
por unha desgraza familiar, pero deuse lectura a un traballo que enviou para o acto.
José Sanjurjo
El presidente de la sociedad de sastres no concurre por desgracias de familia.
Juan Cebrián lee un trabajo suyo relativo al acto.
Está sobriamente escrito.
Hace un parangón entre la Inquisición que ha desaparecido y la que juzga
inquisición moderna; relata los hechos de que se trata y pide que se envíe
a los presos supervivientes un fraternal saludo, con la seguridad de que no
habrán de cejar en su defensa los obreros de La Coruña. (La Voz de Galicia,
19-1-1903).
José Sanjurjo foi elixido presidente da sociedade La Primitiva Unión no momento da
súa constitución (23-1-1908). O seu obxecto era o de auxiliar aos seus asociados en
caso de enfermidade e morte 20 .
Foi presidente da Sociedad de Socorros Mutuos “El Porvenir” en 1915. 21
En 1918 dirixiu unha carta ás organizacións sindicais da cidade solicitando a súa
solidariedade para socorrer a viúva e fillos do mestre laico Constancio Romeo, petición
que foi aceptada, polo menos e segundo a documentación conservada, polos carpinteiros
de La Emancipación e os pintores da La Lealtad, dúas das máis poderosas sociedades
da cidade 22 .
Promotor e directivo de sociedades republicanas, libertarias e librepensadoras
Anticlerical convencido, José Sanjurjo foi membro fundador das dúas sociedades máis
destacadas da Coruña no primeiro terzo do século XX defensoras dos principios de
liberdade de pensamento e do laicismo: La Antorcha Galaica del Libre Pensamiento e
Germinal, desempeñando en ámbalas dúas cargos de responsabilidade.
Sanjurjo e La Antorcha Galaica del Libre Pensamiento
Esta sociedade fundouse en xaneiro de 1897 e mantívose ata 1936. A súa actividade
foi moi intensa (conferencias, participación en mitins, sostemento da escola laica...)
e contou coa colaboración das personalidades republicanas e librepensadoras máis
20 ARG. FGC. L-05124.
21 Iñíguez (2008): II, 1576-1577. Enciclopedia histórica del anarquismo español, Vitoria, vol. II páxs. 1576-
1577.
22 ARG. FGC. G-1846. G-2658.
NALGURES · TOMO VI · AÑO 2010 151