As “Maletas” - Asociación Cultural de Estudios Históricos de Galicia

As “Maletas” da Real Academia Galega
Ata pasado o ano 1993 será difícil volver acceder á maleta. José Luís López Sangil relata
así o seu contacto con ela 4 :
Después de numerosas visitas a la Real Academia Gallega y gestiones con
don Antonio Gil Merino, que se portó amablemente y al que estamos agradecidos,
en la mañana del 3 de marzo de 1994 tuvimos la ocasión de ver la
citada maleta de Murguía ante la presencia de don Antonio y el conserje de
la RAG, procediendo a continuación a abrir la maleta. En su interior había
dos grandes paquetes: uno formado por documentos medievales en pergamino,
siglos XI al XV, y otro con documentación en papel, la mayor parte
manuscrita aunque también había mezclados algunos impresos.
Sangil utiliza os 55 pergameos da maleta relativos ao mosteiro de Santa María de
Monfero, tema do seu traballo.
A documentación pasou no ano 1994 da maleta ao despacho do presidente -onde tivo a
súa primeira instalación- e pouco despois ao depósito do arquivo onde ocupa as caixas
113-123, 159, 194-196, 222. Neste momento exercía de Arquiveiro-Bibliotecario, ao
estar o cargo baleiro, Antonio Gil Merino que fai a única relación existente do contido
deste fondo, nuns índices superficiais de cada caixa. Máis tarde, no ano 1998 a documentación
foi trasladada ao despacho de traballo que Xosé Luís Axeitos 5 ocupaba no 4º
andar da Academia, alí permanece até o ano 2010 no que, por mor das obras realizadas
no edificio, a documentación é metida en ficheiros e trasladada ao despacho que X. L.
Axeitos -neste momento xa académico e secretario da Institución-, instala no 2º andar e
onde aínda permanece 6 . Durante estes anos el mesmo instala e ordena o fondo e xúntao
con outra documentación: algunha xa existente na Academia e outra de novo ingreso.
A maleta de Pondal
Contaba Leandro Carré, fillo de Uxío, que á librería do seu pai chegou un día Pondal
acompañado dun mozo que cargaba cunha maleta que foi gardada na parte de atrás do
establecemento que Uxío Carré tiña no número 30 da rúa Real da Coruña. Pondal advertiulle
que non a tocara ninguén, que contiña un tesouro. O tesouro non era tal que os
manuscritos do poema épico Os Eoas -así como outras poesías- que o poeta pensaba dar
ao prelo e do que facía coidador a Carré Aldao.
Morre Pondal o 8 de marzo de 1917, e no seu testamento hológrafo figura a seguinte
cláusula:
4 LÓPEZ SANGIL, José Luis (2005): “Uno de los primeros Monasterios Benedictinos en Galicia, San Isidro
de Callobre”, Anuario Brigantino, nº 28, páxinas 87-104.
5 X. L. Axeitos encetou neste ano de 1998 o seu traballo co fondo Murguía, co gallo do libro Cartas a Murguía
do que é editor literario xunto con X.R. Barreiro Fernández presidente da RAG nese momento.
6 A 2 de setembro do 2010
NALGURES · TOMO VI · AÑO 2010 71