Europako Erreferentzia Markoa - HABE

• Aldibereko interpretaritza (biltzarretan, bileretan, eztabaida formaletan, etab.).
• Esan osteko interpretaritza (ongietorri-hitzaldietan, bisita gidatuetan, etab.).
• Interpretaritza ez formala:
– norberaren herrialdera bisita egiten duten atzerriko bisitariena;
– atzerrira joaten diren eta ama-hizkuntzan diharduten hiztunena;
– gizarte-egoeretan eta komunikazio-trukeetan, lagunartean, familian, bezeroekin, arrotzekin,
etab.
– seinaleena, menuko kartena, iragarkiena, etab.
111
4.4.4.2 Idatzizko bitartekotza
• Idatzizko itzulpena (adibidez, kontratuena, legegintzako eta zientziako testuena, etab.).
• Literatur itzulpena (eleberriak, antzerki-lanak, olerkia, libretoak, etab.).
• Laburpena (aldizkari eta egunkarietako artikuluena, etab.), H2n edo H1en eta H2ren artean.
• Parafrasia (aditu ez direnentzako testu espezializatuak, etab.).
4.4.4.3 Bitartekotza-estrategiak
Bitartekotza-estrategiek aukera ematen dute, baliabide mugatuak erabilita, informazioa prozesatzeko
eta esanahiaren ordaina emateko. Prozesu horrek aurretiko nolabaiteko plangintza eska dezake,
baliabideak ahal bezain ongi antolatzeko eta haiei ahalik eta etekinik handiena ateratzeko (Aurretiko
ezagutzen garapena; Laguntza bilatzea; Glosategia prestatzea), eta orobat eskatuko du ataza jakin bati
nola aurre egin behar zaion kontuan hartzea (Solaskidearen beharrei erreparatzea; Interpretazio-uni -
tatearen neurria aukeratzea). Interpretazio-, azalpen- edo itzulpen-prozesuan, bitartekariak ondoren
datorrena ikusi behar du esan berri dena formulatzen den bitartean, aldi berean interpretazio-unitate
edo “pasarte” desberdinak nola edo hala moldatuz (Aurreikuspena). Gauzak adierazteko modu desberdinak
idatzi behar ditu glosategia zabaltzeko (Aukerak eta baliokidetasunak idaztea) eta “fidagarritasun
uharteak” eratzeko (pasarte “aurrefabrikatuak”); horrela aurreikuspena egiteko prozesatze-ahalmen
handiagoa izango da. Bestalde, bitartekariak zalantzak saihesteko eta aurreikuspenari eusten dion
bitartean etena eragozteko teknikak ere erabili behar ditu (Eragozpenak gainditzea). Ebaluazioa
komunikazioaren esparruan (Kongruentzia egiaztatzea) eta hizkuntzaren esparruan (Koherentzia
egiaztatzea) egiten da, eta, jakina, idatzizko itzulpenari dagokionez, ebaluazioak erreferentzia obren
bidezko eta dagokion arloari buruzko ezagutzak dituzten pertsonen bidezko zuzenketa dakar
(Zehaztasuna, hiztegien kontsultaren bidez; adituen eta iturrien kontsulta).
Plangintza
• Aurretiko ezagutzen garapena.
• Laguntza bilatzea.
• Glosategia prestatzea.
• Solaskidearen beharrei erreparatzea.
• Interpretazio-unitatea hautatzea.
Gauzatzea
• Aurreikuspena: sarrerako informazioa prozesatzea eta azken pasartearen formulazioa aldi berean
egitea, denbora errealean.
• Aukerak eta baliokidetasunak idaztea.
• Eragozpenak gainditzea.