Europako Erreferentzia Markoa - HABE

1 8 2
dute (hasieran hain agerikoa izan ez arren). Atazetan “metakomunikaziozko” atazak edo azpiatazak
ager daitezke, osagarri gisa; hots, ataza gauzatzeari eta hori gauzatzeko erabilitako hizkuntzari buruzko
komunikazioa. Horrek berekin dakar ikasleak atazaren hautaketan, kontrolean eta ebaluazioan parte
hartzea; are gehiago, atazaren beraren funtsezko osagaia izan daiteke hizkuntzaren ikaskuntzan.
Ikasgelako atazak, izan “errealak” nahiz “pedagogikoak”, komunikazio-atazak dira, ikasleek esanahiak
hitzartu eta adierazi behar baitituzte komunikazio helburu jakin bat lortzeko. Komunikazioataza
batean, ataza bera zuzen gauzatzea da garrantzizkoena. Horrenbestez, komunikazioa gauzatzerakoan,
esanahian oinarritzen dira ikasleak. Aldiz, hizkuntza ikasteko edo irakaskuntzan helburu jakin
batzuk lortzeko diseinatutako atazei dagokienez, ataza gauzatzeak lotura du, esanahiarekin ez ezik,
esanahia ulertzeko, adierazteko eta negoziatzeko moduarekin. Atazak bilatzeko eta horien hurrenkera
osatzeko, oreka bilatu behar da esanahiari eta formari, jariotasunari eta zuzentasunari ematen zaien
arretaren artean, erraza izan dadin eta behar bezala balioetsi dadin ataza gauzatzea eta hizkuntzaren
ikaskuntzan aurrera egitea.
7.2 Ataza gauzatzea
Testuinguru pedagogikoetan ataza bat gauzatzeko, ezinbestean kontuan hartu behar dira ikaslearen gaitasunak
eta ataza jakin baten baldintza eta muga espezifikoak –zailtasun maila aldatzeko eraldatu egin
daitezke beti–, eta kontuan hartu beharra dago, halaber, ikaslearen gaitasunen eta gauzatu beharreko
atazaren parametroen arteko elkarreragin estrategikoa.
7.2.1 Gaitasunak
Ataza guztiek, mota guztietakoek, gaitasun orokor egoki batzuk abian jartzea eskatzen dute, adibidez:
munduaren ezagutza eta esperientzia, ezagutza soziokulturala (xede-komunitatearen bizimoduari
buruzkoa, komunitate horren eta ikaslearen gizartearen jardueren, balioen eta sinesteen arteko desberdintasun
nagusiei buruzkoa); trebetasunak, adibidez kulturartekoak (bi kulturen arteko bitartekotza),
ikaskuntzakoak eta sozialak; eta eguneroko bizitzako ezagutza praktikoen ezagutza (ikus 5.1. atala).
Komunikazio-ataza bat gauzatzeko, ikasleak edo hizkuntzaren erabiltzaileak, bai bizitza errealean, bai
ikaskuntzaren eta azterketen testuinguruan, komunikazio-gaitasun linguistikoak ere erabiltzen ditu
(ezagutza eta trebetasun linguistikoak, soziolinguistikoak eta pragmatikoak: ikus 5.2. atala). Gainera,
norberaren izaerak eta jarrerek ere badute eragina zeregin horretan.
Ataza arrakastaz gauzatzeko lagungarria izan daiteke ikaslearen gaitasunak aldez aurretik abian jartzea;
adibidez, problema planteatzean edo atazaren helburua zehazterakoan, beharrezko elementu linguistikoak
eskainiz edo ikaslea haien erabilerari buruz gogoeta egitera bultzatuz, eskema egokiak aktibatzeko
aldez aurretiko esperientzia eta ezagutzak erabiliz, eta atazaren planifikazioa edo prestakuntza
sustatuz. Izan ere, horrela ez da hain ahalegin handia egin beharko ataza gauzatzeko eta prozesu horri
jarraipena egiteko, eta ikasleak errazago emango die arreta ustekabean sortzen diren formari edo edukiari
buruzko arazoei; hala, horrek guztiak alderdi kualitatibotik nahiz kuantitatibotik ataza arrakastaz
bideratzeko aukerak gehiagotzea ekarriko du.
7.2.2 Baldintzak eta mugak
Ikasle edo erabiltzailearen gaitasunez eta ezaugarriez gainera, eginkizunari berari atxikitako hainbat
baldintza eta mugak ere badute eraginik ataza gauzatzean, ataza bakoitzaren araberako baldintza eta