Europako Erreferentzia Markoa - HABE
Europako Erreferentzia Markoa - HABE
Europako Erreferentzia Markoa - HABE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1 5 8<br />
du profil bat definitzeko, trebetasunen garapena irregularra izanez gero; malgutasun are handiagoa ematen<br />
du azpikategoriak mailakatzeak, xehetasunez eta elkarrengandik bereiz emateak, 4. eta 5. kapituluetan<br />
bezala. Nahiz eta kapitulu horietan azaldu diren ahalmenak komunikazio-ekintza guztietan eraginkortasunez<br />
jarduteko beharrezko izango dituen hizkuntzaren erabiltzaileak, litekeena da ikasle guztiek ez<br />
nahi izatea horiek guztiak ama-hizkuntzaz bestelako hizkuntza batean ikastea. Adibidez, ikasle batzuek<br />
ez dute idatzizko hizkuntzaren beharrik izango, eta beste batzuek, aldiz, horixe izan dezakete interes<br />
nagusia, idatzizko testuak ulertzea. Dena dela, horrek ez du esan nahi nahitaez ikasle horiek hizkuntzaren<br />
ahozko edo idatzizko formez, hurrenez hurren, bakarrik arduratuko direnik.<br />
Gerta daiteke, ikaslearen ezagutza-estiloaren arabera, ahozko formak oso erraz ikastea idatzizko<br />
formekiko lotura eginez. Era berean, alderantziz ere gerta daiteke, hots, idatzizko formak errazago<br />
ikasteko, forma horiei dagozkien ahozko enuntziatuekin lotzea, eta litekeena da, gainera, ezinbestekoa<br />
izatea lotura hori. Hala baldin bada, erabiliko ez den modalitatea –eta, beraz, helburutzat hartuko ez<br />
dena– hizkuntzen ikaskuntzan txertatuta egon daiteke, helburu jakin bat lortzeko bitarteko gisa. Azken<br />
batean, erabaki-kontua (kontzientea edo inkontzientea) da ikasle jakin baten garapenean zein gaitasun,<br />
ataza, jarduera eta estrategiari eman behar zaion helburu-izaera edo bitarteko-izaera zehaztea.<br />
Gaitasun, ataza, jarduera edo estrategia bat ikasleen premia komunikatiboak asetzeko helburu<br />
beharrezkotzat hartua izateak ez du esan nahi, nahitaez, ikaskuntza-programan sartuko denik.<br />
Adibidez, “munduaren ezagutza” sailean sartzen den ia guztia ikaslearen gaitasun orokorra osatzen<br />
duten aurretiko ezagutza dela esan daiteke, bizitako aurretiko esperientziaren edo ama-hizkuntzan hartutako<br />
irakaskuntzen emaitza. Arazoa, orduan, adierazle egokia aurkitzea izaten da, hots, H1en kategoria<br />
nozional jakin batekin bat etorriko den H2ko adierazle egokia hautatzea. Erabaki egin beharko<br />
da zein ezagutza berri ikasi behar diren eta zer eman daitekeen jakintzat. Arazoa sortzen da, ordea,<br />
esparru kontzeptual jakin bat era desberdinean antolatzen denenean H1en eta H2n – eta sarri gertatu<br />
ohi da hori–, halako eran non hitzaren esanahien korrespondentzia partziala edo ez zehatza baita.<br />
Zenbateko garrantzia du korrespondentzia ez izate horrek Nolako gaizki ulertuak sor daitezke Beraz,<br />
zenbateko lehentasuna eman beharko litzaioke ñabardura horiek bereizteko ahalmenari ikaskuntzaren<br />
etapa jakin batean Zein mailatan eskatu beharko litzateke bereizketa hori menderatzea edo zein mailatan<br />
eman beharko litzaioke arreta Utz al daiteke auzia esperientziaren bidez berez konpontzen<br />
Horien antzeko zalantzak sortzen dira ahoskerari dagokionez ere. Fonema asko arazorik gabe alda<br />
daitezke H1etik H2ra. Kasu batzuetan, alofonoak oso desberdinak izaten dira; litekeena da, halaber,<br />
H2ko beste fonema batzuk H1en ez agertzea. Horiek bereganatzen edo ikasten ez badira, informazioa<br />
galtzen da, eta gaizki ulertua sor daiteke. Nolako maiztasuna edo larritasuna dute Zenbateko lehentasuna<br />
eman behar zaie Desberdintasun horiek ikasteko adin- edo ikaskuntza-etapa egokia zein den erabakitzea<br />
auzi konplexuagoa da, fonetikaren arloko ohiturak errazago barneratzen baitira. Fonetikako<br />
akatsez ohartzea eta automatizatutako portaerak baztertzea, H1eko arauen hurbilketa ia erabatekoa<br />
egin denean, askoz ere zailagoa izango da (denboraz eta ahaleginez) ikaskuntzaren hasierako fasean<br />
baino, batez ere, gazteentzat.<br />
Horrek esan nahi du ikasle jakin baten ikaskuntzako etapa konkretu baterako helburuak, edo etapa<br />
jakin batean ari den ikasle-mota batentzakoak, ezin ondoriozta daitezkeela parametro bakoitzerako<br />
proposatzen diren eskalen irakurketa soila eta azalekoa eginez. Kasu bakoitzean dagozkion erabakiak<br />
hartu beharra dago.<br />
6.1.3 Gaitasun eleanitza eta gaitasun kulturanitza<br />
<strong>Erreferentzia</strong> <strong>Markoa</strong> ez da komunikazio-gaitasunen “ikuspegi orokorra” ematera mugatzen; katego-
Change language