Europako Erreferentzia Markoa - HABE

9. kapitulua
Ebaluazioa
1 9 9
9.1 Sarrera
“Ebaluazio” terminoa erabiltzailearen hizkuntz gaitasuna neurtzeko modu gisa erabiltzen da kapitulu
honetan. Proba guztiak dira, nolabait, ebaluazio, baina ebaluazioa egiteko hainbat era daude, zentzu
estuan “probatzat” har ezin litezkeenak (adibidez, ebaluazio jarraituko kontrol-zerrendak, irakaslearen
behaketa informala). Ebaluatzea hizkuntzaren gaitasuna neurtzea edo kontrolatzea baino askoz ere
kontzeptu zabalagoa da. Neurketa edo kontrol oro da ebaluazio modu bat, baina hizkuntz programa
batean hizkuntzaren gaitasunaz zehazki ez diharduten hainbat alderdi ebaluatzen dira, adibidez metodoen
eta material pedagogiko jakin batzuen eraginkortasuna, programaren baitan sortzen den diskurtso-mota
eta diskurtso horren kalitatea, ikaslearen eta irakaslearen gogo asetasuna, irakaskuntzaren
eraginkortasuna, etab. Kapitulu honek hizkuntz gaitasunaren ebaluazioaz dihardu zehazki, ez ebaluazioaz
zentzu zabalean.
Hiru kontzeptu daude ebaluazioaren analisi guztietan tradizioz funtsezkotzat hartzen direnak:
baliotasuna, fidagarritasuna eta bideragarritasuna. Kapitulu honetako analisiari dagokionez, komeni da
jakitea termino horiek zer esan nahi duten, elkarri nola lotzen zaizkion eta Erreferentzia Markoari nola
egokitzen zaizkion.
• Baliotasuna Markoaren ikergaietako bat da. Proba edo ebaluaziorako prozedura bat baliozkoa
da, prozedura horren bidez neurtzen edo ebaluatzen dena (konstruktua), testuinguru jakin batean,
ebaluatu beharko litzatekeena dela egiaztatu, eta lortzen den informazioa azterketa egiten ari
diren ikasleek edo hautagaiek duten hizkuntz gaitasunaren adierazpen xehea den heinean.
• Fidagarritasuna, berriz, termino estatistikoa da. Funtsean, hau adierazten du: proba beraren
hainbat deialditan (deialdi erreal edo irudizkoetan) hautagaien emaitzen ordena zenbateraino
errepikatzen den.
Baina, fidagarritasuna baino garrantzizkoagoa da eskakizun jakin bati buruz hartzen diren eraba -
kien zehaztasuna. Ebaluazioaren txostenaren emaitza “gainditua” edo “ez gainditua” eran ematen bada,
edo A2+, B1 edo B1+ eran, zenbateraino dira zehatzak erabaki horiek Testuinguruaren arabera maila
jakin horrek (adibidez B1 mailak) duen baliotasunaren araberakoa izango da erabakien zehaztasuna.
Era berean, erabakia hartzeko erabiltzen diren irizpideen baliotasunaren mende eta irizpide horiek aplikatzeko
prozeduren baliotasunaren mende egongo dira.
Bi erakunde edo eskualde desberdinek eskakizun-maila berei buruzko irizpideak erabiltzen badituzte
trebetasun berari buruzko ebaluazioa egiteko, eta maila berak bi testuinguru horietarako baliozko
eta egoki badira, eta ebaluaziorako atazak diseinatzeko garaian eta jarduerak interpretatzeko garaian
behar bezala interpretatzen badira, orduan, bi sistemen emaitzak bat etorriko dira. Tradizioz, ustez
konstruktu bera ebaluatzen duten bi probaren arteko korrelazioari “baliotasun konbergente” deritzo;
kontzeptu hori, bistan denez, fidagarritasunari lotua da, fidagarri ez diren probek ez baitute konbergentziarik.
Hala ere, kontua da zenbateraino datozen bat bi probak, ebaluatzen denari buruz eta saioa
interpretatzeko moduari buruz.