Europako Erreferentzia Markoa - HABE

11 6
4.5.2.3 Elkarreragina
• Ahozko elkarreraginak bere baitan hartzen dituen prozesuak honela bereizten dira ahozko adierazpen-jardueren
eta ahozko ulermen-jardueren hurrenkera soiletik:
– Ekoizpen- eta harrera-prozesuak elkarren gainkakoak dira. Solaskidearen enuntziatua prozesatzen
ari den bitartean, enuntziatua artean osagabea dela, erabiltzailearen erantzunaren planifikazioa
hasten da, enuntziatuaren izaeraren, haren esanahiaren eta haren interpretazioaren
gaineko hipotesian oinarrituta.
– Diskurtsoa metatu egiten da. Elkarreragina gertatzen den bitartean, parte-hartzaileek egoera
baten irakurketetan bat egiten dute, gauzak aurreikusten dituzte eta garrantzizko alderdiei
erreparatzen diete. Sortzen diren enuntziatuen forman islatzen dira prozesu horiek.
• Idatzizko elkarreraginean (adibidez, gutunak, faxak, posta elektronikoa, etab.), prozesu hartzaileak
eta ekoizpen-prozesuak bereiz gertatzen dira (nahiz eta elkarreragin elektronikoa, Interneten
bidezkoa adibidez, gero eta gehiago hurbiltzen ari den “denbora errealeko” elkarreraginera).
Metatzen den diskurtsoaren ondorioak ahozko elkarreraginaren ondorioen antzekoak dira.
4.5.3 Jarraipena eta kontrola
Osagai estrategikoak esan nahi du komunikazioa gertatzen den bitartean adimen-gaitasunak eta adimenjarduerak
abian direla. Hala gertatzen da bai ekoizpen-prozesuetan bai hartzaileetan. Nabarmentzekoa da
ekoizpen-prozesuen kontrolerako garrantzi handiko eragilea dela etapa bakoitzean (formulazioa, artikulazioa
eta akustika) hitz egiten edo idazten duenak jasotzen duen atzeraelikadura.
Zentzu zabalagoan, osagai estrategikoak zerikusia du komunikazio-prozesua gertatzen den bitartean
prozesu hori kontrolatzearekin eta prozesu hori kontrolatzeko moduekin, adibidez:
• aurre egitea ezustekoari, adibidez, arlo, gai, eskema eta abarren aldaketa gertatzen denean;
• aurre egitea elkarreraginean edo ekoizpenean gerta daitezkeen komunikazio-etenei, adibidez:
• oroimenaren hutsuneei;
• ataza jakin bat gauzatzeko komunikazio-gaitasun egokirik ezari (ordainezko estrategiak erabiliz,
adibidez, berrantolaketa, itzulinguruak, ordezkapena, laguntza eskatzea);
• ulermen eta interpretazio okerrari (azalpenak eskatuz);
• lapsus linguae edo entzute okerrari (zuzentze-estrategiak erabiliz).
Erreferentzia Markoaren erabiltzaileek gogoan izan beharko dute, eta, hala dagokionean,
zehaztu:
• Zein trebetasun eskatzen diren (eta zein mailatan) ikasleak betetzea espero diren
komunikazio-atazak gauzatzeko.
• Zein trebetasun eman daitezkeen aurretik hartutakotzat eta zeintzuk landu beharko
diren.
• Zein erreferentzia tresna erabili beharko dituen ikasleak eraginkortasunez, nola trebatuko
den horretarako edo zer eskatuko zaion horri dagokionez.
4.6 Testuak
2. kapituluan azaldu zenez, erabiltzaile edo ikasleek ahoz edo idatziz jasotzen, sortzen edo trukatzen
duten diskurtso-sekuentzia adierazten du “testu” terminoak. Beraz, ezin egon daiteke komunikazio-