Europako Erreferentzia Markoa - HABE

1 9 4
sistema baterako bi antolaketa- eta kurrikulu-mota aipatzen dira, irakaskuntzan erabiltzen den hizkuntzaz
gainera (ama-hizkuntza deritzona, nahiz eta ez izendapen zuzena izan, bai baitakigu Europan bertan
ere, irakaskuntza egiten den hizkuntza ez dela beti ikasleen ama-hizkuntza izaten), beste bi hizkuntza
moderno sartzeko, lehen iradokitako bideari jarraituz: hizkuntza horietako bat Lehen
Hezkuntzan ikasten hasten dena da (atzerriko hizkuntza 1, hemendik aurrera AH1); bestea, Bigarren
Hezkuntzako lehen zikloan ikasten hasten dena (atzerriko hizkuntza 2, hemendik aurrera AH2); eta
hirugarrena (AH3), Bigarren Hezkuntzako bigarren zikloan hautazko ikasgai gisa ikasten dena.
Agertokien adibide horietan bereizketa egiten da Lehen Hezkuntzaren, batetik, eta Bigarren
Hezkuntzako lehen eta bigarren zikloen artean bestetik, baina bereizketa hori ez da hezkuntza-sistema
nazional guztietan egiten. Nolanahi ere, programa eredu horiek erraz eralda eta egoki daitezke, bai hizkuntza
gutxiago eskaintzen diren egoeretara, bai hizkuntzen irakaskuntza instituzionalari Lehen
Hezkuntzaz gero ekiten zaion egoeretara. Hemen erakusten diren alternatibek atzerriko hiru hizkuntza
ikasteko moduak adierazten dituzte (hiru hizkuntza horietatik bi derrigorrezko programakoak dira, eta
hirugarrena, hautazkoa, beste ikasgai batzuen ordez hauta daitekeena), hori baita, itxuraz, egoera errealistena
oro har, eta oso oinarri baliagarria eskaintzen baitu auzi hau azaltzeko. Argudio nagusia da
egoera jakin bakarrerako zenbait agertoki asma daitezkeela eta lekuan lekuko egokitzapenak egin daitezkeela,
betiere aukera bakoitzean koherentziari eta egitura orokorrari dagokion arreta ematen bazaio.
a) Lehen agertokia:
Lehen Hezkuntza
Atzerriko lehen hizkuntzaren (AH1) irakaskuntza Lehen Hezkuntzan hasten da; maila horretan,
hizkuntzari buruzko kontzientzia hartzea (ama-hizkuntzarekiko edo ikasgela inguruko beste
hizkuntza batzuekiko harremana) da helburu nagusia, hau da, gertaera linguistikoez jabetzen
hastea. Arreta berezia ematen zaie gizabanakoaren gaitasun orokorrekin loturiko helburu partzialei
(eskolak hizkuntzen eta kulturen aniztasuna aurkitzen edo ezagutzen laguntzea; etnozentrismoa
baztertzeko prestakuntza ematea; erlatibizazioa, baina baita ikaslearen hizkuntz eta kultur
nortasunaren berrespena ere; gorputz espresioari eta keinuei tartea ematea; doinua, musika
eta erritmoak, beste hizkuntzaren elementu jakin batzuen alderdi fisiko eta estetikoaren esperientzia),
eta arreta berezia ematen zaie, halaber, gaitasun orokorrek komunikazio-gaitasunarekin
duten harremanari, baina ez dago gaitasun espezifiko hori, komunikazio-gaitasuna, lantzeko
asmo egituratu eta espliziturik.
Bigarren Hezkuntzako lehen zikloa
• AH1en irakaskuntzak jarraituko du, baina hemendik aurrera gero eta garrantzi handiagoa
emango zaio komunikazio-gaitasunari (horren alderdi linguistiko, soziolinguistiko zein pragmatikoei),
oso kontuan hartuta, betiere, lehen mailan hizkuntzaren gaineko gogoetan erdietsitako
lorpenak.
• Atzerriko bigarren hizkuntzari (AH2, Lehen Hezkuntzan ez da irakasten) ez zaio hutsetik heltzen:
Lehen Hezkuntzan AH1ekin eta AH1 oinarri hartuta egindako lana kontuan hartzen da,
baina helburuak ez dira garai horretan AH1erako finkatutako berberak (adibidez, ulermenezko
jarduerei ematen zaie lehentasuna, ekoizpen-jardueren aurretik).
Bigarren Hezkuntzako bigarren zikloa
Agertoki honen adibideari jarraituz, maila honetan honako urrats hauek egiten saiatu beharko
genuke:
• AH1en irakaskuntza formala murriztu, eta horren ordez, beste ikasgai batzuen irakaskuntzan
hizkuntza hori era erregularrean edo tarteka erabiltzen saiatu (arlo jakin bati loturiko ikaskuntza
eta "hezkuntza elebidun" moduko bat).