Europako Erreferentzia Markoa - HABE

e) Estrategiak aberastearen edo ugaritzearen arabera, edo atazak gauzatzearen arabera
(ikus 4.5 atalak eta 7. kapitulua); halako kasuetan, helburuek lotura dute hizkuntza baten edo gehiagoren
ikaskuntzarekin eta erabilerarekin zerikusia duten ekintzen kontrolarekin, eta beste kultura batzuen
aurkikuntzarekin edo esperientziarekin.
Ikaskuntza-esperientzia askotan, hobestekoa izan daiteke, une jakin batean, dimentsio linguistiko
jakin bat duten ataza-mota bat gauzatzeko aukera emango duten estrategien garapenari arreta ematea.
Kasu horretan, helburua ikasleak erabili ohi dituen estrategiak hobetzea izango da, estrategia horiek
sofistikatuagoak, zabalagoak eta kontzienteagoak izatea, jatorrian espero ez ziren atazak gauzatzeko
egokitzea. Onuragarria da komunikazio- eta ikaskuntza-estrategiak helburu hartzea, berez azken helburu
ez diren arren, kontuan hartzen badugu pertsona bati gaitasun indibidualak erabiltzen, hobetzen
eta zabaltzen lagun diezaioketela.
Atazak, orokorrean, arlo jakin batean oinarrituak dira eta arlo horri lotuta atxiki beharreko helburutzat
hartzen dira, d) puntuan txertatuta. Baina kasu batzuetan, atzerriko hizkuntza bat edo gehiagoko
elementu linguistiko mugatuak erabiliz ataza jakin batzuk estereotipoei gutxi asko jarraituz betetzera
mugatzen da ikaskuntzaren helburua. Horren adibide da, esaterako, telefonoaren ardura duen langilearena:
enpresa jakin baten agintarien erabakiz, langile horren gaitasun “eleanitza” bere lanpostuari
dagozkion eragiketa arruntei atxikitako formula finko batzuk esatera mugatuko da. Hori gehiago da
jarrera erdi-automatikoa izatea gaitasun partzial bat garatzea baino, baina ezin uka daiteke errepikapenezko
atazak ikaskuntzaren helburu baten ardatz izan daitezkeela.
Ikuspegi zabalagotik begiratuta, helburuak atazen arabera formulatzeak badu abantaila bat, baita
ikaslearentzat ere: aukera ematen du espero diren emaitzak praktikan zehazteko eta, aldi berean, baliagarria
izan daiteke ikaskuntza-prozesuan motibazioa areagotzeko, epe laburrean. Adibide soil bat emateko:
haurrei esatea jarduerak atzerriko hizkuntzan “Familien jokora” jolasteko aukera emango diela
(“ataza” gauzatzeko helburua betetzeaz gainera) familiako kideei buruzko hiztegia ikasteko motibazioiturri
izan daiteke (komunikazio-helburu zabalago baten osagai linguistikoaren alderdi bat). Ildo horretatik,
proiektuetan oinarrituriko ikuspegiak, simulazio orokorrek, rol-jokoek, funtsean iragankor diren
helburu batzuk finkatzen dituzte, gauzatu beharreko ataza moduan, baina, hizkuntzen ikaskuntzari dagokionez,
interesgarriagoak dira ataza jakin bat edo ataza-multzo bat gauzatzeko behar diren baliabideak
eta hizkuntz jarduerak, edo horretarako erabiltzen edo aplikatzen diren estrategiak. Beste era batera esanda,
nahiz eta Erreferentzia Markoa osatzeko hartu den ikuspegiaren arabera gaitasun eleanitza eta kulturanitza
atazen bidez adierazten eta eraikitzen den, ikaskuntza dinamikoaren ikuspegitik, ataza horiek
itxurazko edo azaleko helburuak dira, edo beste helburu batzuk lortzeko bitarteko urratsak.
1 6 3
6.1.4.2 Helburu partzialen osagarritasuna
Irakaskuntzaren edo ikaskuntzaren helburuak horrela definitzea, hots, osagai nagusien edo osagai
horien azpiosagaien erreferentziazko eredu orokor baten arabera, ez da eragiketa estilistiko soila.
Ikaskuntzaren helburuen izaera askotarikoaren ondorioz irakaskuntzaren antolaketan aurki daitekeen
aldakortasuna erakusten du. Jakina, antolaketa-mota bakoitzak, izan eskola barrukoa nahiz eskolatik
kanpokoa, helburu horietako bat baino gehiago biltzen ditu aldi berean. Eta, jakina, nahiz eta komeni
den errepikatzea, berariaz diseinatutako helburu bat bilatzeak orobat esan nahi du, hemen agertzen den
ereduaren koherentziari dagokionez, aitortutako helburua lortzeak beste ondorio batzuk izango dituela,
berariaz lortu nahi ez zirenak eta interes nagusikoak ez zirenak.
Adibidez, helburuak arlo jakin batekin funtsezko lotura duela uste bada eta lan jakin baten eskakizunean
oinarritua bada, adibidez, zerbitzari batek jatetxean egin behar duen lanaren eskakizunean, hel-