Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

verkooppunten en –speciaalzaken en van tabaksautomaten en een uitsluitend voor fabrikanten,
groothandelaren en importeurs van tabaksproducten. Dit is het gevolg van de introductie van
een maximale boete van € 450.000 voor overtreding van het in artikel 11b lid 2 onder a Tabaks‐
wet gestelde verbod op reclame en sponsoring, indien begaan door fabrikanten, groothandela‐
ren en importeurs van tabaksproducten. 63
Bij het bepalen van het nieuwe maximale bedrag hebben, volgens de minister van VWS
in de Nota van Wijziging, de volgende overwegingen een rol gespeeld. In de eerste plaats is het
maximum gerelateerd aan het in potentie te behalen voordeel door het begaan van een over‐
treding van de reclamebeperkingen of –voorschriften. De hoge boete kan bovendien behulp‐
zaam zijn als preventief middel, vooral als ondernemingen experimenteren met het aftasten van
grenzen. Daarnaast is ook in ogenschouw genomen dat de overtreders, tabaksfabrikanten et
cetera, grote, internationale concerns zijn. Voorts is de verwachting dat een hoge maximale
bestuurlijke boete de naleving van de onderhavige bepalingen zal bevorderen. Ook heeft de
minister gekeken naar de in België sinds 1999 geldende maximale boete. Deze ligt in dezelfde
orde van grootte. Ten slotte wordt door de minister opgemerkt dat het voorgestelde maximum
voor de bestuurlijke boete geen unicum is. Zo zijn er eveneens hoge maximale boetes mogelijk
in de sfeer van de wet‐ en regelgeving inzake de mededinging, fiscale zaken en de geneesmid‐
delenreclame. 64
Artikel 11c lid 2 Tabakswet bepaalt dat de bijlage bij AMvB kan worden gewijzigd. Ver‐
hoging van de boetebedragen kan het gevolg zijn van het (gestegen) prijsindexniveau of van de
wens om aan de hand van praktijkervaringen ten aanzien van bepaalde overtredingen zwaarde‐
re boeten op te leggen. Niet alleen de boetebedragen kunnen veranderen, ook de omschrijving
van de handelingen en gedragingen, leidende tot overtredingen, dienen van tijd tot tijd aange‐
past te worden. Wijzigingen dienen, naar de mening van de wetgever, gemakkelijker door te
voeren zijn dan door formele wetswijziging. Wetswijziging is een langdurig proces, hetgeen een
slagvaardig openbaar bestuur niet ten goede komt. Het gekozen niveau van regelgeving, AMvB,
komt zowel tegemoet aan eisen van rechtszekerheid als aan de vereiste flexibiliteit van de re‐
gelgeving. 65
3.1.6.4 Andere sancties
Civiele vorderingen
Bij de handhaving is een belangrijke plaats ingeruimd voor civiele partijen, die overtreding van
de reclame‐ en sponsoringverboden en ‐beperkingen kunnen bestrijden door een rechterlijk
verbod of een rechterlijk gebod tot verwijdering uit te lokken, al dan niet vergezeld van een
aanvullende eis tot openbaarmaking van het veroordelende vonnis. 66 De algemene figuur van de
vordering tot collectieve belangenbehartiging is verankerd in het Burgerlijk Wetboek (BW), met
name in artikel 305a van Boek 3 BW, alsmede in de artikelen 240 en 241 van Boek 6 BW. Om de
inbedding in de Tabakswet te vereenvoudigen, zijn de essentialia van deze actie eveneens in
artikel 5b Tabakswet opgenomen, onder toevoeging van enkele bijzondere bepalingen die de
toepassing van de vordering kunnen bevorderen en de effectiviteit ervan kunnen vergroten. De
kern van de actie wordt gevormd door de vordering bij de rechter om bepaalde uitingen van
tabaksreclame of sponsoring wegens strijd met de geldende voorschriften onrechtmatig ver‐
klaard te krijgen. Die vordering mag pas worden ingesteld als voorafgaand overleg met degene
63 Nota van Toelichting bij het Besluit van 3 september 2002 tot wijziging van de bijlage bij de Tabakswet, Stb. 2002, 469.
64 Kamerstukken II 1998/99, 26 472, nr. 7, p. 25‐26.
65 Kamerstukken II 1998/99, 26 472, nr. 3, p. 25.
66 Kamerstukken I 2001/02, 26 742, nr. 59a, p. 7.
29