Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

Arbeidstijdenwet € 45.000 € 50 ‐ € 45.000
Mediawet 2008 € 225.000 € 0 ‐ € 225.000
€ 40.000 en € 50.000 tot
€ 400.000
De steekproef laat een grote variatie zien ten aanzien van de onderverdeling van de boetehoog‐
te binnen het wettelijk boetemaximum. Alleen het boetebeleid op basis van de Telecommunica‐
tiewet, de Arbeidstijdenwet en de Mediawet 2008 voorziet in de mogelijkheid om de maximale
boete op te leggen en is dus volledig ‘dekkend’ ten aanzien van het boetemaximum. In de overi‐
ge boetestelsels voorziet het boetebeleid niet in de mogelijkheid om de maximale boete op te
leggen.
Ten aanzien van de basisboete is het voorts interessant om na te gaan waar deze basisboete op
is gebaseerd. Wordt deze gebaseerd op het wettelijk maximum, of wordt bijvoorbeeld rekening
gehouden met andere factoren, zoals de aard van de overtreder of het profijt dat met de over‐
treding is behaald? Uit de bestudering van het boetebeleid blijkt dat doorgaans inderdaad het
boetemaximum als referentiekader wordt gehanteerd en het basisbedrag geldt als percentage
van dat maximum. Dit is slechts anders voor de Awr waar het vergrijpboetes betreft, de Tele‐
communicatiewet en de Mededingingswet.
Tabel 12: Waar wordt de basisboete in het beleid op gebaseerd?
grondslag
Geneesmiddelenwet wettelijk maximum
Awr (verzuim) wettelijk maximum
Awr (vergrijp) anders
Wav wettelijk maximum
Telecommunicatiewet anders
Mededingingswet wettelijk maximum en anders
Arbeidstijdenwet wettelijk maximum
Mediawet 2008 wettelijk maximum
Voor de Awr (vergrijpboetes) geldt dat het boetebedrag afhankelijk is van het behaalde voor‐
deel. Dat geldt ook voor het basisbedrag in de Telecommunicatiewet en de Mededingingswet.
Bij overtreding van de in artikel 15.4 lid 2 Telecommunicatiewet bedoelde voorschriften en bij
het opleggen van een bestuurlijke boete aan een rechtspersoon op grond van de Mededin‐
gingswet wordt de boete afhankelijk gemaakt van de betrokken omzet. De betrokken omzet
wordt in beide beleidsregels als volgt gedefinieerd: “de opbrengst die door een overtreder tij‐
dens de totale duur van een overtreding is behaald met levering van goederen en diensten
waarop die overtreding betrekking heeft, onder aftrek van kortingen en dergelijke, alsmede van
over de omzet geheven belastingen”. Bovendien is de boetegrondslag voor het opleggen van
een bestuurlijke boete aan een natuurlijk persoon op grond van de Mededingingswet gerela‐
teerd aan het inkomen en vermogen van de overtreder.
Het valt op dat in het boetebeleid de bestuurlijke boete weliswaar in veel gevallen op
het wettelijk maximum is gebaseerd, maar in vergelijking tot dat maximum doorgaans vrij laag
wordt bepaald. Er zijn echter verschillen. In de volgende paragrafen wordt nagegaan of deze
verschillen verband houden met de onderscheiden factoren (aard van de overtreding, aard van
de overtreder, behaald profijt/herstel van de gevolgen van de overtreding en recidive).
4.3.2 Aard van de overtreding: rechtsgoed
Bij de verklaring van de keuzes in het boetebeleid kan in de eerste plaats gedacht worden aan
het rechtsgoed dat met het boetestelsel wordt beschermd. De indeling van de boetestelsels
naar beschermde rechtsgoederen in tabel 2 wordt hieronder herhaald, maar nu vergeleken met
het basisbedrag in het boetebeleid. De boetestelsels waarin het boetebeleid irrelevant is voor
de boetehoogte (AOW, Wahv, Tabakswet, Whc, Wft) zijn daarbij weggelaten. Voor de Genees‐
middelenwet geldt dat het boetebeleid een onderscheid maakt ten aanzien van de te bescher‐
15