Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

sen verschillende categorieën overtreders: bestuurders van motorvoertuigen op meer dan twee
wielen, bestuurders van motorvoertuigen op twee wielen, bromfietsers en snorfietsers, fietsers
en bestuurders van gehandicaptenvoertuigen met of zonder motor, voetgangers, overige weg‐
gebruikers, gezagvoerders/schippers en een ieder. De hoogte van de bedragen is gefixeerd. Dat
wil zeggen dat van deze bedragen door de opsporingsambtenaar niet mag worden afgeweken. 21
In het Bahv 1994 zijn geen bepalingen omtrent de hoogte of vormgeving van de boete
opgenomen. Ook in de Aanwijzing administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften
zijn geen nadere regels te vinden omtrent de hoogte en de vormgeving van de boete.
De Richtlijn voor strafvordering tarieven en feitomschrijvingen voor misdrijven, overtre‐
dingen en gedragingen als bedoeld in de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeers‐
voorschriften (hierna: de Richtlijn) bevat het transactie‐ en strafvorderingsbeleid van het OM
inzake misdrijven, overtredingen en gedragingen als bedoeld in de Wahv, waarvoor feit‐
omschrijvingen en tarieven zijn vastgesteld. De Richtlijn geeft aan dat in de bijlage een onder‐
scheid wordt gemaakt tussen de feiten die vallen onder de Wahv en dus bestuursrechtelijk wor‐
den afgedaan (te herkennen aan de letter ‘m’ voor de feitcode), feiten die vallen onder bijlage
van het Besluit OM‐afdoening en die via een strafbeschikking op grond van artikel 257b Sv wor‐
den afgedaan (te herkennen aan de letter ‘p’ voor de feitcode) en feiten die worden afgedaan
met een OM‐strafbeschikking/transactie (te herkennen aan het symbool * voor de feitcode).
Daarnaast zijn er verscheidene bepalingen opgenomen die de strafbeschikkings‐ en transactie‐
bevoegdheid betreffen. Zo zijn er uitgebreide recidiveregelingen opgenomen ter zake van de
feiten die met deze sanctie‐instrumenten worden gehandhaafd.
De opsporingsambtenaren moeten zich houden aan de gefixeerde bedragen die zijn op‐
genomen in de Richtlijn en de Tekstenbundel voor misdrijven, overtredingen en Muldergedra‐
gingen. Bijzonder is dat ook de rechter zich aan deze fixatie moet conformeren; het staat hem
niet vrij zich een oordeel te vormen over de redelijkheid van de verhouding tussen de door de
wetgever bepaalde hoogte van deze sancties en de ernst van de gedragingen. 22 Het systeem van
wettelijk gefixeerde boete bedragen brengt met zich dat de rechter daarvan in beginsel kan en
moet uitgaan. Alleen in bijzondere omstandigheden kan de boete, wanneer deze onbillijk of
onevenredig zwaar wordt geacht, worden gematigd op grond van artikel 9 lid 2 aanhef en onder
b Wahv. 23
3.1.3.3 Motivering
De sanctie die ten aanzien van de verkeersovertredingen uit de Wahv kan worden opgelegd, is
een bestuurlijke boete van maximaal € 340. Ten tijde van de invoering van de Wahv was deze
grens f 500. In de Memorie van Toelichting bij de Wahv worden de redenen voor deze beperking
door de wetgever uiteengezet. Door de enorme toename van het wegverkeer is het aantal ver‐
keersovertredingen zeer sterk toegenomen. In de aanloop naar de ontwikkeling van de Wahv is
in heel West‐Europa daarom een trend waarneembaar tot decriminalisering van lichte ver‐
keersovertredingen. Het uitgangspunt is dat tegenover terughoudendheid bij het geven van
voorschriften en het plaatsen van verkeerstekens een effectieve handhaving van de resterende
verkeersvoorschriften dient te staan.
De voorschriften zelf zijn ethisch neutraal, waardoor overtreding geen ernstige morele
blaam op de overtreder werpt. Bovendien gaat het om veelvoorkomende overtredingen van
eenvoudige aard. Deze redenen liggen ten grondslag aan een bestuursrechtelijk systeem, waar‐
21 Hof Leeuwarden 26 november 2007, VR 2008, 18.
22 Hof Leeuwarden 7 september 2005, AB 2006, 93.
23 Hof Leeuwarden 26 november 2007, JWR 2007, 113.
12