Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

3.1.9.3 Motivering
In de Mededingingswet is gekozen voor bestuursrechtelijke handhaving. Deze keuze is geba‐
seerd op de overwegingen van de wetgever dat strafrechtelijke handhaving in het algemeen
alleen te rechtvaardigen is als aannemelijk wordt gemaakt dat andere systemen van handhaving
tekort schieten. In het kabinetsstandpunt dat tot stand is gekomen naar aanleiding van het ad‐
vies van de Commissie voor de Toetsing van Wetgevingsprojecten 104 wordt gesteld dat de pri‐
maire verantwoordelijkheid voor de handhaving van beleidsinstrumentele wetgeving behoort te
liggen bij het bestuursorgaan dat met de uitvoering van de desbetreffende wet is belast. In het‐
zelfde kabinetsstandpunt zijn ook toetsingscriteria opgenomen om te bepalen welke rechtsnor‐
men voor bestuursrechtelijke handhaving in aanmerking komen. De wetgever is van mening dat
de door bestuurlijke boeten te handhaven normen uit de Mededingingswet voldoen aan een
aantal van deze criteria, zoals de geringe normatieve lading van de norm, het feit dat overtre‐
ding geen letsel aan personen of schade of goederen pleegt toe te brengen, en het niet nodig
hebben van vrijheidsbenemende of andere ingrijpende dwangbevoegdheden voor de handha‐
ving van de norm. Hoewel de materiële normen van artikel 6 en 24 Mededingingswet in dat licht
eigenlijk problemen opleveren (overtredingen zijn niet eenvoudig vast te stellen en het is ook
niet goed mogelijk om voor deze normen een vaste gedragslijn vast te stellen) is ook voor deze
normen gekozen voor bestuursrechtelijke handhaving; er wordt namelijk gebruik gemaakt van
een uitzonderingsmogelijkheid die door het kabinet zelf is geformuleerd.
Een ander aspect dat een rol heeft gespeeld bij de keuze voor een bestuurlijke boete is
dat de Mededingingswet slechts een van de vele economische wetten is die het OM moet hand‐
haven. De handhaving van mededingingswetgeving is, vergeleken met die van veel andere eco‐
nomische wetten, ingewikkeld en vergt veel tijd en menskracht, terwijl het risico dat een proce‐
dure ondanks een gedegen voorbereiding toch wordt verloren relatief groot is. Ook veroorzaken
inbreuken op de mededingingswetgeving in het algemeen minder verontrusting dan veel andere
strafbare feiten. Daar komt bij dat het OM met capaciteitsproblemen te maken heeft. Die om‐
standigheden kunnen ertoe leiden dat de druk om inbreuken op de mededingingswetgeving te
vervolgen wellicht wat minder groot zal zijn. Voor het welslagen van het mededingingsbeleid op
basis van de nieuwe Mededingingswet acht de wetgever het evenwel een voorwaarde dat de
nodige initiatieven worden genomen voor een actieve handhaving en dat daaraan grote priori‐
teit wordt gegeven. Bestuurlijke handhaving van de Mededingingswet door een afzonderlijke
instantie biedt daartoe betere mogelijkheden. 105 Onder meer vanwege deze redenen wordt
door de wetgever bewust niet gekozen voor het strafrecht als alternatief: de wetgever achtte
dat niet zinvol. Een extra argument voor deze keuze is dat de aard van de overtreding met zich
brengt dat er geen behoefte bestaat aan andere dan bestuursrechtelijke sancties, zoals gevan‐
genisstraf. 106
Ten slotte pleit voor bestuursrechtelijke handhaving ook dat het met sanctionering be‐
laste orgaan contact moet houden met de Europese Commissie in verband met de nodige af‐
stemming van beleid. Een dergelijke afstemming is bij bestuursrechtelijke handhaving eenvoudi‐
ger te realiseren. 107
Bij de uitwerking van de regels over het kunnen opleggen van een bestuurlijke boete is zoveel
mogelijk rekening gehouden met het advies van de Commissie voor de Toetsing van Wetge‐
104 ‘Handhaving door bestuurlijke boeten’, Kamerstukken II 1993/94, 23 400 VI, nr. 48.
105 Kamerstukken II 1996/97, 24 707, nr. 6, p. 74.
106 Kamerstukken II 1995/96, 24 707, nr. 3, p. 43
107 Kamerstukken II 1995/96, 24 707, nr. 3, p. 44.
47