Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

geëgaliseerd. 6 Het Boetebesluit is daarom gericht op uniformiteit, proportionaliteit en afstem‐
ming op het boetebeleid in de strafrechtelijke sfeer. Uniformiteit wordt bereikt door een AMvB
ten aanzien van de verschillende beboetbare inlichtingenverplichtingen in de sociale zeker‐
heidswetten. Voor wat betreft de proportionaliteit wordt de ernst van de overtreding afgeme‐
ten aan de hoogte van het benadelingsbedrag. De boetehoogte is vervolgens een percentage
van dat benadelingsbedrag. In de Nota van Toelichting (NvT) bij het Boetebesluit wordt overwo‐
gen dat dit kan leiden tot onbevredigende uitkomsten op individueel niveau. Daarom zijn feiten
en omstandigheden op individueel niveau mede maatgevend bij het vaststellen van de ernst van
de overtreding, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden waarin de betrokkene ver‐
keert. In het Boetebesluit worden deze maatstaven bewust niet nader uitgewerkt, omdat deze
te individueel van aard om in algemene regels te vatten.
Van belang is dat de constatering van een overtreding moet leiden tot boeteoplegging.
Het is daarom, volgens de Nota van Toelichting bij het Boetebesluit, niet de bedoeling dat een in
de beleidsregels opgenomen grond voor verlaging van de boete leidt tot oplegging van geen
boete of tot afzien van oplegging van een boete. Afzien van een boete is alleen mogelijk in een
van de drie volgende situaties: het ontbreken van enige vorm van verwijtbaarheid, in geval van
dringende redenen of wanneer de overtreding niet heeft geleid tot een benadelingsbedrag; in
dit laatste geval kan worden volstaan met het geven van een waarschuwing.
Voor wat betreft de afstemming met het strafrechtelijk boetebeleid is van belang dat
het OM sinds 1 april 2000 het beleid voert dat uitvoeringsorganen geen aangifte hoeven te doen
bij frauduleuze overtredingen met een benadelingsbedrag tot en met f 12.000 (de grens is in
2011 € 10.000) en dergelijke overtredingen zelfstandig met een bestuurlijke boete mogen af‐
doen. Ten aanzien van de overtredingen met een benadelingsbedrag hoger dan f 12.000
(€ 10.000) geldt OM‐beleid dat inhoudt dat geen geldboetes worden geëist, maar een gevange‐
nisstraf of taakstraf. Voorts is van belang dat bij het Boetebesluit wordt aangegeven dat het
boetepercentage van 10% van het benadelingsbedrag zijn oorsprong vindt in het strafrechtelijk
boetebeleid dat gold tot 1 april 2000; in dat boetebeleid was het boetepercentage namelijk ge‐
steld op 15%.
De toelichting bij de beleidsregels van de Svb bevat geen motivering voor de gekozen
gedragslijn. De keuzes worden blijkbaar gebaseerd op de toelichtingen bij het Boetebesluit (en
de bijbehorende NvT).
3.1.1.4 Andere sancties
Bestuursrecht
Bij de beschrijving van het boetestelsel moet ook worden nagegaan welke andere sancties in de
context van de bestuurlijke boete kunnen worden opgelegd. Allereerst is dat de waarschuwing.
Zoals gesteld, wordt een waarschuwing opgelegd indien schending van de inlichtingenverplich‐
ting niet heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag verlenen van ouderdoms‐
pensioen. Dit is slechts anders indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de verplichting
plaatsvindt binnen een periode van twee jaar, te rekenen vanaf de datum waarop eerder aan de
pensioengerechtigde, zijn echtgenoot of zijn wettelijke vertegenwoordiger een zodanige waar‐
schuwing is gegeven. In de beleidsregels van de Svb wordt de wettelijke regeling nog aangevuld
met de opmerking dat van deze bevoegdheid geen gebruik wordt gemaakt indien de Svb het
gegronde vermoeden heeft dat de mededelingsplichtige opzettelijk zijn mededelingsverplichting
niet of niet behoorlijk is nagekomen.
6 Kamerstukken II 1998/99, 26 200 XV, nr. 88.
5