Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

Boeteverlagende omstandigheden zijn in ieder geval:
- De omstandigheid dat de overtreder anders dan in het kader van de Richtsnoeren
Clementie verdergaande medewerking aan de NMa heeft verleend dan waartoe hij
wettelijk gehouden was.
- De omstandigheid dat de overtreder de overtreding uit eigen beweging heeft be‐
eindigd, waarbij meer gewicht toekomt aan het uit eigen beweging beëindigen van
de overtreding voordat de NMa een onderzoek is begonnen dan nadat het onder‐
zoek is gestart.
- De omstandigheid dat de overtreder uit eigen beweging degenen aan wie door de
overtreding schade is berokkend, schadeloos heeft gesteld.
Voor natuurlijke personen geldt, op grond van artikel 15 van de Beleidsregels, ten aanzien van
het vaststellen van boeteverhogende en verlagende omstandigheden dat de raad rekening kan
houden met de mate van betrokkenheid van de natuurlijke persoon bij het plegen van de over‐
treding en de positie van de natuurlijke persoon binnen de onderneming, de ondernemingsver‐
eniging of rechtspersoon waarvoor hij of zij werkzaam is (of was).
Tot slot geeft artikel 16 van de Beleidsregels een opsomming van de regels die de raad
in acht moet nemen bij het bepalen van de boete: a. het wettelijk boetemaximum, b. zijn toe‐
zeggingen uit hoofde van de Beleidsregels van de minister van EL&I tot vermindering van be‐
stuurlijke boetes betreffende kartels, c. deze beleidsregels en d. de algemene beginselen van
behoorlijk bestuur. Uit artikel 17 volgt dat indien de raad constateert dat een overtreder meer‐
dere overtredingen heeft begaan de raad, in plaats afzonderlijke beboeting, ervoor kan kiezen
een bestuurlijke boete op te leggen voor deze overtredingen gezamenlijk. Artikel 18 van de Be‐
leidsregels bepaalt dat de raad de bevoegdheid heeft om, in afwijking van het bepaalde in de
voorgaande artikelen, wanneer de bijzondere omstandigheden van het geval naar zijn oordeel
hiertoe aanleiding geven, een symbolische bestuurlijke boete op te leggen. Bestuurlijke boetes
worden overigens naar beneden afgerond op een veelvoud van € 1.000.
De minister van Economische Zaken heeft daarnaast beleidsregels vastgesteld tot vermindering
van bestuurlijke boetes betreffende kartels: de Clementieregeling 2009. Het toepassen van cle‐
mentie maakt onderdeel uit van de discretionaire bevoegdheid van de NMa tot het opleggen
van een boete. Het komt erop neer dat de raad de bij een kartel betrokken geweest zijnde on‐
dernemingen, of wegens kartelgedrag beboetbare natuurlijke personen, boetevermindering kan
toezeggen op voorwaarde dat zij een clementieverzoek indienen en medewerking verlenen aan
de raad tijdens het onderzoek en de daaropvolgende procedure. De beleidsregels omtrent deze
bevoegdheid sluiten nauw aan bij het Model Clementieprogramma van het European Competi‐
tion Network. 103
Naast de Awb (art. 4:84) is in artikel 16 lid 2 Beleidsregels een afwijkingsbepaling opge‐
nomen: ‘de raad kan van deze beleidsregels afwijken indien onverkorte toepassing ervan tot
evidente onbillijkheden leidt’. In de toelichting bij deze beleidsregel wordt duidelijk gemaakt dat
de financiële positie van de overtreder in beginsel geen rol speelt bij de vaststelling van de
hoogte van de boete, met dien verstande dat het opleggen van een boete niet het faillissement
van een overtreder waarschijnlijk mag maken.
103 Toelichting bij de Werkwijze handhaving NMa, p. 3 en de Clementieregeling 2009.
46