Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

geschonden en het systeem van civielrechtelijke handhaving niet effectief blijkt te functione‐
ren. 80 Als onwenselijk gedrag van ondernemingen aldus niet meer binnen de individuele relatie
consument – onderneming gecorrigeerd wordt en er ook geen correctie door de markt via con‐
sumentenorganisaties, bedrijven of zelfregulering plaats vindt, ligt bij een inbreuk op het con‐
sumentenrecht met een collectief karakter overheidsoptreden meer voor de hand. Vanwege het
feit dat de Consumentenautoriteit opereert in een veld waar ook allerlei private initiatieven
actief zijn, dient zij haar activiteiten en inzet van middelen daarop af te stemmen. Klagende con‐
sumenten(organisaties) kunnen er dus niet zonder meer van uitgaan dat daar waar een redelijk
vermoeden van niet‐naleving van wettelijke regels rijst, de toezichthouder altijd en zonder meer
ingrijpt. 81
Met de invoering van de Whc wordt bestuursrechtelijk toezicht geïntroduceerd op pri‐
vaatrechtelijke consumentenregels. In zoverre ontstaat er dan ook een duaal stelsel. Gezien de
inhoud van verordening van 2006/2004 is deze keuze onvermijdelijk. De handhaving door de
Consumentenautoriteit van de consumentenregels die zijn geïmplementeerd in het BW zal ech‐
ter via de civiele rechter geschieden. In dit kader is een verzoekschriftprocedure voor de Con‐
sumentenautoriteit gecreëerd. Zou voor bestuursrechtelijke handhaving worden gekozen, dan
zouden naast de civiele rechter ook de Consumentenautoriteit en – in beroep – de bestuurs‐
rechter zich uit moeten laten over begrippen uit het BW. Daar komt bij, dat een bestuursrechte‐
lijke handhavingsbevoegdheid niet onmiddellijk past bij individuele rechtsbescherming tussen
consumenten en bedrijven. 82
Bestuursrecht: dwangsom en naming and shaming
Indien de Consumentenautoriteit van oordeel is dat een (intracommunautaire) inbreuk heeft
plaatsgevonden op een van de bepalingen genoemd in onderdeel b van de bijlage, is zij bevoegd
om de inbreukmaker een last onder dwangsom op te leggen (art. 2.9 lid 1 aanhef en onder a
Whc). Artikel 2.10 Whc verklaart de relevante artikelen uit de Awb hierop van toepassing. De
Consumentenautoriteit krijgt overigens niet de bevoegdheid van bestuursdwang. In de Memorie
van Toelichting wordt kort stilgestaan bij de herstelsancties. De wetgever benadrukt dat de Whc
een herstelsanctie (dwangsom) en een bestraffende sanctie (bestuurlijke boete) kent. Deze
kunnen naast elkaar worden opgelegd indien niet alleen een sanctie nodig is om de overtreder
te dwingen een inbreuk te staken, maar ook indien de Consumentenautoriteit van oordeel is dat
onafhankelijk van de vraag of de inbreuk wordt gestaakt de inbreuk dient te worden gestaakt. Er
is bewust voor gekozen geen bestuursdwang aan de Consumentenautoriteit toe te kennen. Het
is niet wenselijk dat de Consumentenautoriteit over de (algemene) bevoegdheid van bestuurs‐
dwang beschikt. 83 Waarom dit niet wenselijk is, wordt door de wetgever niet nader toegelicht.
De staatssecretaris van Economische Zaken merkt het volgende op over de verhouding tussen
bestuurlijke boete en de dwangsom: “Het onderhavige wetsvoorstel voorziet er in dat naast of
in plaats van de bestuurlijke boete de Consumentenautoriteit een last onder dwangsom kan
opleggen om een einde te maken aan een bestaande of een dreigende inbreuk op de bepalingen
die worden beschermd door deze wet. Door middel van beide sancties heeft de Consumenten‐
autoriteit voldoende instrumenten om zorg te dragen voor een evenwichtige handhaving van
deze wet”. 84
80 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 6.
81 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 25.
82 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 6‐7.
83 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 62‐63.
84 Kamerstukken I 2006/07, 30 411, C, p. 11‐12.
34