Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

De Consumentenautoriteit is op grond van artikel 2.23 lid 1 Whc, bevoegd tot open‐
baarmaking van:
- Een beschikking omtrent het opleggen van een last onder dwangsom of bestuurlijke
boete.
- Een beschikking dat geen last onder dwangsom of bestuurlijke boete wordt opge‐
legd.
- De toezegging door de overtreder dat een overtreding zal worden gestaakt.
Deze bevoegdheid vloeit voort uit de verordening 2006/2004 en betreft een discretionaire be‐
voegdheid. De bevoegdheid tot openbaarmaking is beperkt tot de bestuursrechtelijk te handha‐
ven regels. De Consumentenautoriteit zal zorgvuldig met deze bevoegdheid dienen om te gaan.
Dat vloeit in zijn algemeenheid voort uit artikel 3:2 Awb en meer specifiek uit de presumptie van
onschuld, zoals neergelegd in artikel 6 EVRM. Die zorgvuldigheid kan bijvoorbeeld tot uitdruk‐
king komen in de toonzetting van de bekendmaking en de vermelding dat nog beroep bij de
rechter openstaat. De openbaarmaking van de beschikking inhoudende dat voor de overtreding
geen last onder dwangsom en/of bestuurlijke boete zal worden opgelegd, biedt de Consumen‐
tenautoriteit enige speelruimte. Als het namelijk meer in het belang is van consumenten om
geen last of boete op te leggen, maar een toezegging te verkrijgen van de overtreder de inbreuk
te beëindigen, dan kan de Consumentenautoriteit het aanbod doen geen handhavingsmaatrege‐
len te nemen als een toezegging door de overtreder wordt gedaan dat de overtreding zal wor‐
den gestaakt. Deze toezegging wordt dan vervolgens wel openbaar gemaakt en is daarmee
transparant voor gedupeerde consumenten. 85 De beschikkingen worden eerst na twee weken
openbaar gemaakt, zodat de overtreder de mogelijkheid heeft om in een voorlopige voorziening
opschorting van de werking van de beschikking te verzoeken. Deze extra bescherming is niet
noodzakelijk indien de overtreder zelf de publiciteit opzoekt of openbaarmaking is overeenge‐
komen. 86
Strafrechtelijke handhaving
Tot de datum van inwerkingtreding van de Whc bestond voor overtredingen van een aantal
bepalingen in de Colportage‐ en Prijzenwet een systeem van strafrechtelijke opsporing en hand‐
having door respectievelijk de FIOD‐ECD en het OM (WED). De Whc heeft hierin verandering
gebracht en voorziet in een bestuursrechtelijk handhavingsinstrumentarium. 87 Toch erkent de
wetgever in de Memorie van Toelichting bij de Whc dat er een verband bestaat tussen de be‐
stuursrechtelijke handhaving van het consumentenrecht en commune delicten uit het strafrecht
zoals valsheid in geschrifte en bedrog door de verkoper. De oorspronkelijke wet kende daarom
een bepaling die vergelijkbaar was met artikel 5:44 Awb die met de invoering van de Vierde
Tranche van de Awb is vervallen. Het systeem van de Whc gaat er dus van uit dat er een wissel‐
werking plaatsvindt tussen de Consumentenautoriteit en de officier van justitie in gevallen van
samenloop. De wetgever is van mening dat naar (toen) geldende opvattingen over rechtshand‐
having het strafrecht slechts in aanmerking komt als andere handhavingsvormen – zoals hier
bestuursrechtelijke handhaving – tekortschieten. Het consumentenrecht blijft in ieder geval een
gemengd stelsel: niet alleen blijft naast bestuursrechtelijk optreden ook civielrechtelijk optreden
door consumenten zelf altijd mogelijk, ook blijft het commune strafrecht naast de bestuursrech‐
telijke handhaving bestaan. Wel kiest de Whc – in de lijn van de Vierde Tranche – voor een sys‐
teem van ‘una via’. De keuze voor hetzij bestuursrechtelijke sanctionering hetzij strafrechtelijke
85 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 37.
86 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 65.
87 Kamerstukken II 2005/06, 30 411, nr. 3, p. 38.
35