Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

More documents

Recommendations

Info

gen van de mogelijkheid van alternatieve en/of cumulatieve sancties. Daarbij gaat het niet alleen om andere boetes dan <strong>geldboetes</strong>, maar ook om eventuele herstelsancties, waaronder de last onder bestuursdwang, de last onder bestuursdwang en de voordeelsontneming wordt begrepen. Bij een combinatie in een individuele casus van (bestraffende) boetes zullen het ne bis in idem en het nemo debet bis vexari parten spelen. Om die reden zal wat betreft de mogelijkheid van cumulatie van sancties in het onderzoek vooral aandacht worden besteed aan de invloed, als gevolg van de evenredigheidseis, van een herstelsanctie op de hoogte van een geldboete. Boetestelsel Dit onderzoek richt zich op boetestelsels. Met een boetestelsel wordt bedoeld: het geheel aan keuzes zoals gemaakt in wetgeving en in beleid van het boeteopleggende orgaan, gericht op de hoogte van de op te leggen boete in reactie op een geconstateerde overtreding van hetgeen is bepaald bij of krachtens een wettelijk voorschrift. 8 Een boetestelsel wordt dus begrensd door een overtreding. Het bevat een samenstel van bevoegdheden en normen dat het boeteopleggende orgaan tot zijn beschikking heeft om op een geconstateerde overtreding te kunnen reageren. Kenmerken van het boetestelsel zijn bijvoorbeeld de wijze waarop de boetehoogte is vastgesteld, of het een open of een vast bedrag betreft, of sprake is van een wettelijk gefixeerde of een variabele boete, of gebruik wordt gemaakt van feitcodering, deelmaxima of basistarief +-, hoe is voorzien in een afwijkingsmogelijkheid (hardheidsclausule), et cetera. Het verklaren van de vormgeving van de verschillende boetestelsels is een van de nadere onderzoeksdoelen. Boetehoogte Het doel van het onderzoek is uiteindelijk het zoeken naar een rationaliteit voor de boetehoogte als resultaat van beslissingen over de op te leggen boete. Naast een zoektocht naar de redenen waarom voor welk wettelijk maximum (in het algemeen) is gekozen, moet worden nagegaan welke andere factoren dan dit maximum op de boetehoogte (in het individuele geval) van invloed zijn, bijvoorbeeld het type overtreder of de vraag of sprake is van recidive. Dat de aandacht zich op de boetehoogte toespitst, wil zeggen dat slechts summier aandacht wordt besteed aan de vraag (van beleidsvrijheid en opportuniteit) in welke gevallen wel en in welke gevallen geen gebruik wordt gemaakt van de bevoegdheid een boete op te leggen. 9 Ordeningswetgeving In het belang van de vergelijkbaarheid van de verschillende boetestelsels spitst het onderzoek zich toe op delicten die kunnen worden aangemerkt als overtredingen van ‘ordeningswetgeving’: de regelgeving die een maatschappelijke ordening beoogt met het oog op een nader omschreven publiek belang. De overtreding vormt een schending van dat publieke belang waartegen een maatschappelijke vergelding noodzakelijk wordt geacht. Kenmerkend voor de klassieke delicten uit het Wetboek van Strafrecht is dat de strafbaarheid van het gedrag niet zozeer wordt bepaald door opname in de wet, maar doordat het gedrag ook los daarvan als afkeurenswaardig wordt gezien. Met de klassieke delicten – moord, doodslag, mishandeling, diefstal, verduistering, oplichting, valsheid in geschrifte, vrijheidsberoving, et cetera – worden de meest essentiële rechtsgoederen beschermd, zoals de integriteit van het leven en het lichaam, de zedelijkheid, de eigendom en de persoonlijkheid. 10 Dit type delicten leent zich simpelweg niet voor een reactie in de vorm van een bestuurlijke boete. Evenredigheid; reductie van complexiteit 8 Tenzij anders blijkt, wordt het begrip ‘overtreding’ in dit onderzoek gebruikt ter aanduiding van een gedraging in strijd met het bepaalde bij of krachtens enig wettelijk voorschrift (vgl. art. 5:1 lid 1 Awb). In strafrechtelijk perspectief is het begrip ‘delict’ een synoniem. Het begrip ‘overtreding ‘ wordt dus, anders dan in het strafrecht, niet gehanteerd om onderscheid te maken ten opzichte van misdrijven. 9 Deze vraag zou in het bestek van dit onderzoek van belang kunnen zijn in geval van een relatie tussen het al dan niet opleggen van een boete en het gebruik van een herstelbevoegdheid. Idem waar sprake mocht zijn van nihil‐boetes of waar mocht blijken dat de (gefixeerde) hoogte van de boete in de praktijk prohibitief voor het gebruik van de boetebevoegdheid uitpakt. 10 C. Kelk, Studieboek materieel strafrecht, Deventer: Gouda Quint 2005, p. 12‐13, en J. de Hullu, Materieel strafrecht. Over algeme‐ ne leerstukken van strafrechtelijke aansprakelijkheid naar Nederlands recht, Deventer: Kluwer 2009, p. 81. 3
De hoofdvraag vergt dat meer inzicht wordt verkregen in wat bepalend is voor de boetehoogte. Het is welhaast overbodig om te zeggen maar, volledigheidshalve en omdat het de meest essentiele factor voor de boetehoogte betreft, er zij nog op gewezen dat voor de boetehoogte uiteraard altijd de evenredigheidseis allesbepalend is. Dit wil zeggen dat rekening moeten worden gehouden met alle omstandigheden van het geval, zoals de persoon van de overtreder (natuurlijk of rechtspersoon; draagkracht), de mate van verwijtbaarheid, behaald voordeel, recidive, et cetera. Dientengevolge behoren deze omstandigheden op zowel het niveau van de algemene regels als dat van de praktijk een rol te spelen: het gaat om (vaste) facetten van de boetehoogte. Vanzelfsprekend kan worden verondersteld dat (de redenen voor) verschillen tussen boetestelsels op het punt van de maximumboete en de vormgeving mede door deze facetten van evenredigheid kunnen worden verklaard. Het is tegelijkertijd de relevantie van alle omstandigheden van het geval, die meebrengt dat de ontwikkeling van een algemeen referentiekader ter bepaling van de hoogte van boetes een buitengewoon moeilijke opgave is. In dit licht is er veel voor te zeggen om per deelgebied – per departement of cluster van aanverwante wetten – een referentiekader te ontwikkelen. 11 Voor dit onderzoek is het juist de uitdaging de complexiteit als gevolg van de betrokkenheid van talrijke uiteenlopende omstandigheden te reduceren tot een beperkt aantal factoren waarmee bij de bepaling van de boetehoogte in elk geval rekening moet worden gehouden. Het is met dit onderzoek in andere woorden niet te doen om een referentiekader waarin in uitputtende zin alle mogelijke factoren zijn verdisconteerd, maar om een referentiekader dat zich kenmerkt door overzichtelijkheid en bruikbaarheid in algemeen opzicht. 1.2.3 Uitwerking hoofdvraag Deelvragen De hoofdvraag – Hoe wordt de boetehoogte in het bestuursrecht en het strafrecht bepaald en op welke wijze kan meer eenheid worden gebracht in de systematiek waarmee de boetehoogte wordt vastgesteld? – is gericht op het achterhalen (reconstrueren) van de hoogte van de boete en de vormgeving van het boetestelsel op het terrein van zowel het strafrecht als het bestuursrecht. Te beantwoorden deelvragen zijn derhalve: i. Welke factoren zijn op het terrein van het strafrecht, meer in het bijzonder het ordeningsstrafrecht, van invloed op de hoogte van boetes en de vormgeving van het boetestelsel? ii. Welke factoren zijn op het terrein van het bestuursrecht van invloed op de hoogte van boetes en de vormgeving van het boetestelsel? iii. Hoe verhouden de achterhaalde strafrechtelijke factoren en bestuursrechtelijke factoren zich tot elkaar? iv. Op welke wijze kan meer eenheid in de boetesystematiek worden gebracht? Factoren op wetgevings- en beleidsniveau (rationaliteiten) Verwacht kan worden dat een inventarisatie en analyse van de algemene regels in de vorm van wetgeving en beleid (en bijbehorende toelichtingen) voldoende inzicht geven in hoe de boetehoogte wordt bepaald en voorts alle aanknopingspunten bieden om te kunnen komen tot meer eenheid in de systematiek waarmee de boetehoogte wordt vastgesteld. Dit wil zeggen dat er twee niveaus (rationaliteiten) zijn waarop (waarmee) de bepaling van de hoogte van de boete wordt genormeerd. Het eerste niveau is dat van de wet: de bijzondere wetten op het terrein van het bestuursrecht die een boetebevoegdheid bevatten; op het terrein van het strafrecht het Wetboek van Strafrecht, de Wet op de economische delicten en de strafbepalingen in bestuursrechtelijke wetten. Het tweede niveau is dat van het beleid: de beleidsregels en andere niet-wettelijke beslisregels in het bestuursrecht; in het kader van het strafrecht de Polaris-richtlijnen en andere beleidsregels van het openbaar ministerie, alsmede de rechterlijke oriëntatiepunten straftoemeting en de Databank Consistente Straftoemeting. 11 Conform de opvatting van de Werkgroep Sanctiestelsels, Nota aan de directiestaf DW over aandachtspunten keuze sanctiestel‐ sels, juli 2009. 4
Page 1 and 2: H.E. Bröring M. den Uijl A. Tollen
Page 3 and 4: Referentiekader strafrechtelijke en
Page 5 and 6: door het OM waarmee de rechter als
Page 7: op het terrein van SZW. 6 Een en an
Page 11 and 12: estuursrecht meer vrijheid dan in h
Page 13 and 14: 2 Straftoemeting in het strafrecht
Page 15 and 16: Echter, ervan uitgaande dat het nor
Page 17 and 18: In de volgende paragraaf zal, in he
Page 19 and 20: De ‘output‐legitimatie’ zal s
Page 21 and 22: degelijk handhavingsinstrumenten no
Page 23 and 24: Dergelijke risicoverhogende factore
Page 25 and 26: land of internationale organisatie
Page 27 and 28: het leven, hogere strafmaxima passe
Page 29 and 30: Terzijde zij nog gewezen op het voo
Page 31 and 32: 2.2.3.2.2 Draagkracht Uit onder mee
Page 33 and 34: strafverhogende factoren van § 2.2
Page 35 and 36: feldcriminalisierung’. Zo is same
Page 37 and 38: en op de verbeurdverklaring van voo
Page 39 and 40: eeds in het kader van de schorsing
Page 41 and 42: door schuld in België drie maanden
Page 43 and 44: ten uitvoerleggen van de sanctie ee
Page 45 and 46: en bovendien subjectief begrip dat
Page 47 and 48: 2.3.3.2 Kwantiteit In een groot aan
Page 49 and 50: in de publieke ruimte gekwalificeer
Page 51 and 52: Als laatste dient de aandacht geves
Page 53 and 54: - Aanwijzing inzake de invordering
Page 55 and 56: - Wenselijkheid van internationale
Page 57 and 58: Ook op het niveau van de strafopleg
Page 59 and 60:
2.4.2 De Oriëntatiepunten 2.4.2.1
Page 61 and 62:
oriëntatiepunt genoemde strafmaten
Page 63 and 64:
2.4.2.8 De proceshouding van de dad
Page 65 and 66:
inge kans op herhaling, terwijl de
Page 67 and 68:
2.5.2 Wet en OM‐beleid over de bo
Page 69 and 70:
gewezen weg lijkt. Toch is het de v
Page 71 and 72:
Vanuit de invalshoek van de instrum
Page 73 and 74:
dat alles haaks op de vaststelling
Page 75 and 76:
misbruik chemicaliën, Wet explosie
Page 77 and 78:
delict een rol zouden kunnen spelen
Page 79 and 80:
3.1.1.2 Vormgeving boetestelsel De
Page 81 and 82:
3.1.1.3 Motivering De hoogte van de
Page 83 and 84:
Niet‐naleving van de inlichtingen
Page 85 and 86:
een bijsluiter voorzien en het niet
Page 87 and 88:
ninghouder een aantal verplichtinge
Page 89 and 90:
sen verschillende categorieën over
Page 91 and 92:
3.1.4 Algemene wet inzake rijksbela
Page 93 and 94:
etrekking tot een aangiftebelasting
Page 95 and 96:
per saldo is betaald dan wel terugo
Page 97 and 98:
meest optimale oplossing is. De wet
Page 99 and 100:
nieuwe bezwaren in de zin van artik
Page 101 and 102:
lijk in het geval dat de werkgever
Page 103 and 104:
vendien dat geen bestuurlijk boete
Page 105 and 106:
3.1.6.3 Motivering Voor de wijzigin
Page 107 and 108:
die voor de reclame of sponsoring v
Page 109 and 110:
enautoriteit (VWA) aangewezen als b
Page 111 and 112:
geschonden en het systeem van civie
Page 113 and 114:
sanctionering wordt derhalve op een
Page 115 and 116:
De boetegrondslag wordt vermenigvul
Page 117 and 118:
Daarbij staat voorop dat de hoogte
Page 119 and 120:
epalingen ernstige economische of b
Page 121 and 122:
meer is, ten hoogste 10% van de omz
Page 123 and 124:
Boeteverlagende omstandigheden zijn
Page 125 and 126:
vingsprojecten en het kabinetsstand
Page 127 and 128:
nen worden aangeduid als de omstand
Page 129 and 130:
3.1.10.2 Vormgeving boetestelsel De
Page 131 and 132:
oete in de arbeids‐ en rusttijden
Page 133 and 134:
stig in gevaar wordt gebracht. In d
Page 135 and 136:
3.1.12 Wet op het financieel toezic
Page 137 and 138:
estuursrechtelijke handhaving toege
Page 139 and 140:
ning houdend met alle omstandighede
Page 141 and 142:
3.2.1 Algemene Ouderdomswet De bevo
Page 143 and 144:
en het beleid uit het oog te verlie
Page 145 and 146:
afgeweken van de standaardboete ind
Page 147 and 148:
Het opleggen van een bestuurlijke b
Page 149 and 150:
3.3.2 Factoren die de boetehoogte b
Page 151 and 152:
Het is interessant dat in veel geva
Page 153 and 154:
Tw Whc Tabakswet WAV Awr Wahv Gw AO
Page 155 and 156:
niek van het boetestelsel (§ 4.4).
Page 157 and 158:
Wanneer men de gemiddelden vergelij
Page 159 and 160:
Geneesmiddelenwet ja ja € 450.000
Page 161 and 162:
Geneesmiddelenwet ja nee nee Wahv n
Page 163 and 164:
name van belang voor de mogelijkhei
Page 165 and 166:
den opgelegd. Dit is precies omgeke
Page 167 and 168:
De steekproef bestaat uit twee type
Page 169 and 170:
men rechtsgoederen. Zodra de overtr
Page 171 and 172:
eveneens groter zal zijn. Daarmee i
Page 173 and 174:
gedrukt in het basisbedrag dat in h
Page 175 and 176:
andbreedte/boetecategorie 20 % 14 %
Page 177 and 178:
geen ‐ 17 % totaal 100 % 100 % n
Page 179 and 180:
- De aard van de overtreding. - Het
Page 181 and 182:
In dit cluster bevinden zich de boe
Page 183 and 184:
Naast de aantallen vormen ook de vo
Page 185 and 186:
kunnen beoordelen of de praktijk na
Page 187 and 188:
aspect brengt mee dat de overheid v
Page 189 and 190:
- De aard van de persoon van de ove
Page 191 and 192:
dingen die worden begaan door natuu
Page 193 and 194:
Overigens moet nog geconstateerd wo
Page 195 and 196:
Het strafrechtelijk sanctiestelsel
Page 197 and 198:
Aandachtspunten en oplossingsrichti
Page 199 and 200:
leidinggevers). Dit vindt zijn oorz
Page 201 and 202:
ent waarbij, naast (verschillen in)
Page 203 and 204:
model van besluitentoetsing. Het be
Page 205 and 206:
termijn van vijf jaar gelden en zou
Page 207 and 208:
Wav Wet arbeid vreemdelingen Wbboor
Page 209 and 210:
wel mogelijk, maar om de verhouding
Page 211 and 212:
Postwet 2009 ‐ Telecommunicatiewe
Page 213 and 214:
‐ In het Besluit Bestuurlijke Boe
Page 215 and 216:
tot gevolg dat het wettelijk maximu
Page 217 and 218:
Ministerie van Sociale Zaken en Wer
Page 219 and 220:
en 3.27 Wazo wordt aangesloten bij
Page 221 and 222:
Ministerie van Volksgezondheid, Wel
Page 223 and 224:
‐ Eind augustus 2011 zijn de best
Page 225 and 226:
Bijlage Aanvulling (IAK): Checklist
Page 227 and 228:
- Beleid II. Vormgeving (van strikt
Page 229 and 230:
Wetten per departement Grondslag Be
Page 231 and 232:
Sanctiewet 1977 10d AFM / DNB bedri
Page 233 and 234:
Algemene nabestaandenwet 39 Svb pri
Page 235 and 236:
aantal boetes in 2009 wettelijk max
Page 237 and 238:
onbekend € 4.000.000 * onbekend
Page 239 and 240:
474 € 2.269 1.579 € 2.269 onbek
Page 241 and 242:
indeling avv? * feitcodering * feit
Page 243 and 244:
* * * * * * * * * indelen overtredi
Page 245 and 246:
* * basisboete is 10% benadelingsbe
Page 247 and 248:
strafrechtelijke handhaving? * *
Page 249:
* * * * * * * * * * * *
Page 252:
* * * * * * * *
show all

Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?