Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

oete in de arbeids‐ en rusttijdenregelgeving is de regering met de CTW over de vormgeving van
de regeling van de bestuurlijke boete van oordeel dat de rechtszekerheid het meest gediend is
ingeval de wetgever vooraf zoveel mogelijk duidelijkheid schept over de wijze van handhaving.
Concreet betekent dit dat – waar mogelijk – vooraf door de wetgever wordt aangegeven in wel‐
ke gevallen de strafrechtelijke dan wel de bestuursrechtelijke weg gevolgd moet worden, zodat
voor alle betrokkenen kenbaar is op welke wijze gesanctioneerd wordt.
Bij de keuze van overtredingen die bestuursrechtelijk dan wel strafrechtelijk worden af‐
gedaan, gaat de regering uit van het door het kabinet geformuleerde standpunt dat de straf‐
rechtelijke handhaving moet blijven bestaan voor overtredingen met een zwaardere normatieve
lading. Daarmee wordt conform de heersende opvatting tot uitdrukking gebracht dat de straf‐
rechtelijke weg open blijft ten aanzien van feiten die wegens de ernst van de gevolgen ervan de
rechtsorde ernstig kunnen schokken. Om deze reden is voor overtredingen van het verbod op
kinderarbeid bedoeld (art. 3:2 lid 1 en 4 en art. 3:3 lid 3 en 4 Atw) de strafrechtelijke afdoe‐
ningsmogelijkheid blijven bestaan indien een kind bij het verrichten van die arbeid een ongeval
overkomt met als gevolg ernstig geestelijk of lichamelijk letsel of zelfs dodelijke afloop. In ver‐
band met de verzwaring van de normatieve lading, is in de Atw het negeren van een bevel tot
het staken van de arbeid strafbaar gesteld. Een dergelijk bevel is het zwaarst mogelijke handha‐
vingsinstrument dat de toezichthouders in het kader van de Arbeidstijdenwet hebben. Ook her‐
haalde recidive is in de Atw strafbaar gesteld. Indien het lik‐op‐stuk‐beleid dat met de bestuur‐
lijke boete wordt beoogd bij herhaling niet tot het gewenste resultaat leidt, blijft het strafrecht
over om de betrokkene terecht te wijzen. Het strafrecht heeft hier als vangnet een toegevoegde
waarde omdat bij herhaalde recidive is gebleken dat de financiële sanctie van de bestuurlijke
boete niet heeft geleid tot een verbeterde naleving. De vangnetfunctie van het strafrecht zal de
geloofwaardigheid van de handhaving ondersteunen en is vooral bedoeld voor notoire overtre‐
ders van de arbeids‐ en rusttijdenvoorschriften.
Met betrekking tot de vervoerssectoren is voor het onderscheid tussen overtredingen
met een zware dan wel lichte normatieve lading van belang of de verkeersveiligheid ernstig in
gevaar is gebracht of redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de verkeersveiligheid ernstig in
gevaar is gebracht. Ingeval sprake is van overtredingen met een ernstig gevaar voor de ver‐
keersveiligheid is gekozen voor de strafrechtelijke afdoening, mede vanwege de grote gevaar‐
zetting die in het concrete geval aan de orde is. Voor de precieze invulling van het hier bedoelde
criterium (ernstig gevaar voor de verkeersveiligheid) dat in artikel 11:3 lid 3 Atw is opgenomen,
dienen het OM en de IVW afspraken te maken.
Voor de invoering van de bestuurlijke boete in de Atw hebben de bevoegde bestuursorganen
reeds kennis gemaakt met de bestuurlijke boete in de Arbeidsomstandighedenwet. De vormge‐
ving van de bestuurlijke boete in de Arbeidstijdenwet sluit dan ook voor een belangrijk deel aan
bij die in de Arbeidsomstandighedenwet.
Volgens de Memorie van Toelichting bij de Wet bestuurlijke boete Arbeidstijdenwet
dient het handhavingsbeleid van de Arbeidstijdenwet een gedifferentieerde benadering te ken‐
nen waarbij afhankelijk van de zwaarte en de omvang van de overtreding een handhavingsin‐
strument wordt ingezet. In grote lijnen bestaan er twee werkwijzen. In het ene geval ontvangt
de werkgever bij constatering van overtredingen een waarschuwing en vervolgens wordt een
hercontrole aangekondigd. Indien bij de hercontrole wederom overtredingen worden geconsta‐
teerd, wordt een proces‐verbaal opgemaakt. In het andere geval wordt de waarschuwing over‐
geslagen en direct proces‐verbaal opgemaakt. Dit gebeurt indien er een ernstige overtreding
wordt geconstateerd en indien er sprake is van fraude of onwil om verbeteringen aan te bren‐
gen. Ook in dit geval wordt een hercontrole aangekondigd. De handhaving wordt voortgezet tot
54