Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

- Wenselijkheid van internationale rechtshulp.
- Wenselijkheid van een toets in het kader van artikel 12 Wetboek van Strafvordering.
- Aanpak van feitelijk leidinggevenden artikel 51 Wetboek van Strafrecht (vrijheids‐
straffen).
- Samenwerking met andere (bijzondere) opsporingsdiensten.
Uit deze afbakeningscriteria kan worden afgeleid of en in hoeverre een delict als te gecompli‐
ceerd wordt beschouwd, of anderszins teveel voeten in de aarde heeft, om bestuursrechtelijk te
kunnen worden afgedaan. Verderop zal nog nader worden ingegaan op de vraag welke conse‐
quenties het complexe karakter van bepaalde strafbare feiten heeft voor straftoemetingsbeleid
in de vorm van richtlijnen of oriëntatiepunten.
Ook wordt in verschillende andere specifieke aanwijzingen en richtlijnen (om uiteenlopende
redenen) onderscheid gemaakt tussen eenvoudige zaken en complexe/gevoelige zaken. Zo
wordt in de ‘Aanwijzing opsporing en vervolging faillissementsfraude (2009A001) op grond van
de volgende kenmerken vastgesteld of er sprake is van een complexe/gevoelige zaak:
- Omvang fraudebedrag.
- Misbruik van rechtspersonen.
- Ondoorzichtige eigendomsverhoudingen of bestuurdersrelaties of gebruik van een
stroman.
- Georganiseerd verband.
- Andere vermogensdelicten.
- Branchegebonden.
- Persoon van de verdachte(n) (recidivist, publieke functie, voorbeeldfunctie).
Dat heeft zowel consequenties voor de opsporing en vervolging (speciale kennis vereist) als voor
de strafmaat en ‐modaliteit. Als er sprake is van complexe strafbare feiten wordt er, wat dat
laatste betreft, vaak teruggegrepen op het Polaris‐systeem – dat als straftoemetingssystematiek
dus kennelijk beter is toegesneden op complexe feiten – en op de algemene factoren op wetge‐
vingsniveau.
Met het oog op de probleemstelling van dit onderzoek zal hieronder worden volstaan
met een globale schets van de straftoemetingscriteria die in richtlijnen en aanwijzingen met
betrekking tot de handhaving van ordeningswetgeving (geregeld) terugkeren. Uit de analyse van
een aantal van deze specifieke beleidsregels blijkt dat vooral de volgende factoren een strafver‐
hogend/verlagend effect hebben:
- De kwaliteit van de verdachte (normadressaat: vervoerder of bestuurder; 96 de pro‐
fessionaliteit van de verdachte; de evt. speciale zorgplicht; individuele onderneming
of deel uitmakend van een concern; werkgever van een klein, middelgroot of groot
bedrijf 97 ).
- Recidive. 98
- Draagkracht (wordt soms wel genoemd, maar heeft praktisch nooit invloed).
- Uitstralingseffect op andere justitiabelen (generale preventie). 99
- Het belang van het te beschermen rechtsgoed (vgl. voorkomen en beperken van
zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken of andere vormen van
duidelijke gevaarzetting; het voorkomen van letsel en andere ernstige schade aan
96 Vgl. de ‘Richtlijn voor Strafvordering personenvervoer 2000 (2010R002)’.
97 Vgl. o.a. de ‘Richtlijn voor strafvordering Arbeidsomstandighedenwet 1998 (2010R017)’.
98 In praktisch alle richtlijnen vormt recidive een strafverzwarende factor.
99 Vgl. de ’Richtlijn voor strafvordering Winkeltijdenwet (2010R013)’.
43