Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

feldcriminalisierung’. Zo is samenspanning alleen strafbaar als wordt samengespannen tot mis‐
drijven tegen de veiligheid van de staat of tot terroristische misdrijven (art. 96 Sr jo. diverse
strafbepalingen waarin art. 96 Sr van toepassing wordt verklaard op bepaalde terroristische
misdrijven).
Meer algemeen gesproken, komt het uitgangspunt dat gedragingen in de aanloop naar
het delict alleen strafwaardig worden geacht als de aard of de ernst van het te beschermen
rechtsgoed dat vereist ook tot uitdrukking in de voorwaarde voor strafbaarheid van voorberei‐
dingshandelingen. Voorbereidingshandelingen zijn op grond van artikel 46 Sr alleen strafbaar als
het misdrijven betreft die worden bedreigd met een maximum gevangenisstraf van acht jaren of
meer.
Met andere woorden: enerzijds kan een strafverzwarend effect worden ontleend aan de
ernst en de aard van het te beschermen rechtsbelang; anderzijds kan in dit verband een straf‐
verlagend effect worden ontleend aan de mate waarin de strafwaardig geachte gedraging in de
aanloopfase is verwijderd van het voltooide delict.
2.2.3.2.6 Het aandeel aan het delict
Bij de vorige strafverlagende factor lag het accent op de mate waarin de strafwaardig geachte
gedragingen in de aanloop naar het delict zijn verwijderd van het voltooide delict. Dat zou ook in
de sleutel kunnen worden gezet van de mate waarin ieders aandeel (als voorwaarde voor het
doen slagen van het delict) is verwijderd van het voltooide delict. Die invalshoek kan vervolgens
worden verbreed naar het leerstuk van de strafbare deelneming.
Echter, wettelijk gezien blijkt dat de verschillende varianten van strafbare deelneming –
op een enkele uitzondering na – geen strafverlagend of strafverhogend effect met zich brengen.
Plegers, doen plegers, medeplegers en uitlokkers van eenn en hetzelfde delict zijn – wettelijk
gezien – alle even strafbaar. Een uitzondering wordt gemaakt voor medeplichtigen. Bij mede‐
plichtigheid wordt – ten opzichte van het aandeel van alle mogelijke andere (typen) daders –
relatief zoveel minder gewicht toegekend aan het aandeel van de medeplichtige aan het delict,
dat het daarvoor geldende strafmaximum met een derde wordt verlaagd. Medeplichtigheid aan
overtredingen is zelfs in het geheel niet strafbaar.
In het verslag van de Tweede Kamer met regeringsantwoord bij de bespreking van de
deelnemingsvormen wordt het aldus geformuleerd: “Bovendien is het onderscheid niet zo ge‐
ring als men meent tusschen de medewerking, dat wil zeggen de deelneming aan die feiten,
welke behoren tot de constitutive elementen van het misdrijf, en hulp, dat wil zeggen deelne‐
ming aan die feiten, die daartoe niet behooren, maar de volvoering door den dader gemakkelijk
maken”. 44
2.2.3.2.7 Herstel van de gevolgen
De rechter kan een straf gedeeltelijk of geheel voorwaardelijk niet ten uitvoer leggen mits de
verdachte zich houdt aan bepaalde voorwaarden. Dat impliceert dat voldoening aan deze voor‐
waarden een zeker strafuitsluitend en/of strafverlagend effect heeft. Om die reden zullen ook
deze voorwaarden, opgevat als strafverlagende factoren, de revue passeren. Zo zal kort worden
stilgestaan bij de voorwaarden die zien op het herstel van de gevolgen. Daarna zullen de voor‐
waarden worden behandeld die betrekking hebben op gedragsbeïnvloeding van de verdach‐
te/dader. Maar daaraan voorafgaand wordt eerst nog een enkel woord gewijd aan de algemene
voorwaarde van artikel 14c lid 1 Sr en de bijzondere voorwaarde van artikel 14c lid 2 onder 3 e Sr.
44 H.J. Smidt, Geschiedenis van het Wetboek van Strafrecht (volledige verzameling van regeringsontwerpen, gewisselde stukken,
gevoerde beraadslagingen, enz.), Haarlem: Tjeenk Willink 1891, deel 1, p. 436.
23