Referentiekader geldboetes - Europese Beweging

Het feit dat niet is voorzien in een ontnemingsmogelijkheid betekent overigens niet dat de wet‐
gever geen rekening heeft gehouden met het economisch voordeel dat de overtreding oplevert.
Dit kan worden afgeleid uit de parlementaire geschiedenis.
Wet arbeid vreemdelingen
In de Memorie van Toelichting van de Wet bestuurlijke boete arbeid vreemdelingen is het
volgende te lezen: “In de eerste plaats wil het kabinet illegale tewerkstelling verder ontmoe‐
digen. Verhoging van de boetes is daarvoor een belangrijk middel. In de tweede plaats beha‐
len werkgevers die vreemdelingen te werk stellen, hiermee een financieel voordeel. Illegaal
verblijvende vreemdelingen zijn immers niet sociaal verzekerd en er bestaat (voor de werk‐
gever) dan ook geen verplichting tot het betalen van premies. Het kabinet acht het onwense‐
lijk dat de werkgever dit voordeel behoudt. Bovendien kan illegale tewerkstelling gepaard
gaan met onderbetaling van de vreemdeling, waardoor de arbeidskosten van de werkgever
aanzienlijk minder zijn.” 7
Tabakswet
Terzake van de overtreding van het verbod op reclame en sponsoring (art. 11b lid 2 onder a
Tabakswet) kan door het bestuursorgaan een boete van € 450.000 worden opgelegd. Ter
onderbouwing van dit maximale boetebedrag geeft de wetgever aan dat dit maximum, on‐
der meer, is gerelateerd aan het in potentie te behalen voordeel door het begaan van een
overtreding van de reclamebeperkingen of ‐voorschriften. 8
Mededingingswet
De maximale boete op basis van de Mededingingswet bedraagt € 450.000 of 10 % van de
omzet. Het opnemen van dit percentage wordt door de wetgever beargumenteerd aan de
hand van het behaalde voordeel: “Gelet op de voordelen die met overtreding van het kartel‐
verbod en het verbod van misbruik van een economische machtspositie behaald kunnen
worden zou enkel een boete van f 1.000.000 ineffectief kunnen zijn: daarom is ervoor geko‐
zen aan het nominale bedrag van f 100.000.000 een grens van 10 % van de omzet toe te
voegen.” 9
De meeste van de geselecteerde boetestelsels genereren op geld waardeerbaar voordeel voor
de overtreder. Van deze boetestelsels kennen slecht twee de bestuursrechtelijke bevoegdheid
van de ontneming in de vorm van een terugvordering of naheffing. Uit de parlementaire ge‐
schiedenis blijkt dat bevoordeling wel degelijk een overweging vormt bij de bepaling van de
maximale boetehoogte. Uit de steekproef blijkt bovendien dat bij het bestaan van een ontne‐
mingsbevoegdheid het wettelijk boetemaximum lager is.
4.2.5 Verhouding tot andere sancties
4.2.5.1 Wettelijke samenloop sancties
Een bestuurlijke boete staat vaak niet op zichzelf. Doorgaans is een combinatie met andere
sancties mogelijk. Met name indien sprake is van de mogelijkheid om een strafrechtelijke sanc‐
tie op te leggen als gevolg van dezelfde overtreding, ligt een zekere afstemming voor de hand.
Dat geldt enerzijds voor de overgang tussen het bestuursrecht en het strafrecht, waarbij een
keuze wordt gemaakt tussen ofwel bestuursrechtelijke ofwel strafrechtelijke handhaving. An‐
derzijds heeft deze afstemming ook betrekking op de hoogte van de sanctie. Dit laatste is met
7 Kamerstukken II 2003/04, 29 523, nr. 3, p. 6.
8 Nota van Toelichting bij het Besluit van 3 september 2002 tot wijziging van de bijlage van de Tabakswet, Stb. 2002, 469.
9 Kamerstukken II 1996/97, 24 707, nr. 6, p. 83‐84.
9