Επεξεργασία Ï€Î±ÏÎ±Î¼Ï Î¸Î¹Î±ÎºÏŽÎ½ τύπων και παραλλαγών ΑΤ 560-590

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ14. ΣΠ 94, 12-15, Σμύρνη, άτιτλο. Συμφυρμός με AT/ATU 300. I: α, α1,α2, α3 (γιατί ο πατέρας θέλει να παντρέψει το κορίτσι με έναν κακό βασιλιά),β, β3 (αρκούδα, μαϊμού, λιοντάρι). II: α, β, β1 (μαθαίνοντας ότι ηδύναμή του βρίσκεται σε τρεις χρυσές τρίχες του κεφαλιού του), β3, β4,β5, γ1 (ο δράκος του χαρίζει αλοιφή που γιατρεύει κάθε πληγή). III. IV:τον σκοτώνει ο αράπης, αλλά τον ανασταίνει η μαϊμού.ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ AT/ATU 590 και AT/ATU 315Ο κύκλος των παραμυθιών με θέμα την άπιστη μάνα ή αδερφή, που προσπαθείμε τον εραστή της (συνήθως ένα δράκο) να εξοντώσουν τον ήρωα, παρουσιάζειαρκετές κατατακτικές δυσκολίες. Τα κοινά τους σημεία είναι τόσα,ώστε ήδη ο St. Thompson θέτει το ερώτημα αν πρόκειται πράγματι για ξεχωριστάπαραμύθια ή για παραλλαγές της ίδιας αφήγησης 1 . Ο συχνός συμφυρμόςτης Άπιστης αδερφής με το παραμύθι του Δρακοντοκτόνουπράγματα, ενώ πρόβλημα δημιουργεί το ότι δύο τόσο κοντινοί ως προς το θέμακαι το περιεχόμενο τύποι είναι καταταγμένοι σε διαφορετικές ομάδες μεβάση αμφισβητούμενα κριτήρια: στον διεθνή Κατάλογο AT, δηλαδή, το παραμύθιτης Άπιστης αδερφής (AT 315) κατατάσσεται στην ομάδα υπερφυσιανταγωνιστές (με τη σημείωση: see analysis under Type AT 590) ενώ το πραμύθι της Άπιστης μάνας (AT 590) στην ομάδα μαγικά αντικείμενα.Ας σημειώσουμε καταρχάς ότι αν υπερφυσικός ανταγωνιστής θεωρείται οδράκος -εραστής της αδερφής του ήρωα στον τύπο AT 315, το ίδιο πρόσωποείναι και στον AT 590, με τη διαφορά ότι εδώ είναι εραστής της μάνας. Όσογια το μαγικό αντικείμενο (μια ζώνη), που χαρίζει υπερφυσική δύναμη στονήρωα, δεν είναι ένα σταθερό στοιχείο. Στις ελληνικές παραλλαγές του AT 590είναι συνηθέστερο η δύναμη του ήρωα να βρίσκεται σε τρεις τρίχες των μαλλιώντου (μοτίβο που θυμίζει την ιστορία του Σαμψών). Όσο για το κριτήριοτου ποιο συγγενικό πρόσωπο θέλει να εξοντώσει τον ήρωα, δεν είναι από μόνοτου αρκετό για τη δημιουργία ξεχωριστών τύπων: ξέρουμε ότι η εναλλαγή μητέρας/αδερφής(ή και η αντικατάσταση τους από άλλο θηλυκό πρόσωπο) παρατηρείταισυχνά στα παραμύθια, κάτι που ισχύει και για τις ελληνικές παραλλαγέςτου AT 590, όπου τα δύο πρόσωπα εναλλάσσονται χωρίς να επηρεάζεταιη δομή του τύπου.Αποτέλεσμα της αμφιβολίας σχετικά με το τι ανήκει σε κάθε τύπο είναι,1. St. Thompson, The Folktale, ό. π., σ. 113-115.