Επεξεργασία Ï€Î±ÏÎ±Î¼Ï Î¸Î¹Î±ÎºÏŽÎ½ τύπων και παραλλαγών ΑΤ 560-590

μοτίβο του αναπτήρα) στην περιοχή δυτικά της Βαγδάτης, πιθανώς στηνΤουρκία ή στα Βαλκάνια. Στις τουρκικές, αλβανικές και αρμενικές παραλλαγέςαπουσιάζει το μοτίβο του αναπτήρα ενώ εμφανίζεται ένας μαγικός υπηρέτηςμε την επίκληση του ονόματος του. Όπως όμως αναφέρει η ElizabethTucker, η θεωρία αυτή δεν είναι αρκετά πειστική καθώς συγκρίσιμες παραλλαγέςανευρίσκονται και στον βορειοανατολικό ευρωπαϊκό χώρο 1 .Το παραμύθι του Άντερσεν ««Fyrtojet» (Το τσακμάκι), δημοσιευμένο το1835, φαίνεται ότι συνδέεται με την εξάπλωση της διήγησης από τον 19ο αιώνα.Όπως αναφέρει ο St. Thompson, η μορφή με την οποία το παραμύθι κυκλοφορείσε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης είναι άμεσα επηρεασμένη από τηνπαραλλαγή του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ωστόσο είναι δύσκολο να διακρίνουμεαν πρόκειται για μια επίδραση απευθείας από το παραμύθι του Άντερσεν ήεάν τα κείμενα δημιουργούνται από την προφορική παράδοση, απ' όπου άλλωστεκαι ο Άντερσεν άντλησε το υλικό του 2 .Ο Άντερσεν, όπως νωρίτερα οι αδελφοί Γκριμ, καθόρισε με το έργο τουτους κανόνες του παραμυθιού για παιδιά, ως είδους, καθώς, μέσα από τη λογοτεχνικήκαταγραφή των λαϊκών παραμυθιών, συνετέλεσε στο να γίνουν ευρύτερααποδεκτά από τις ανερχόμενες κοινωνικές ομάδες του 19ου αιώνα.Προσπάθησε να συνδυάσει τα παραδοσιακά μοτίβα των λαϊκών παραμυθιών μετα έντεχνα λογοτεχνικά μοτίβα των ρομαντικών παραμυθιών, βασισμένωνόμως σε ένα σύστημα αξιών ολοκληρωτικά αστικό και εμπνευσμένο από τιςαντιλήψεις για τις ανθρώπινες δεξιότητες και διαθέσεις.Στην ελληνική παράδοση ο AT/ATU 562 απαντάται σπάνια και από τιςυπάρχουσες καταγραφές μόνο ένα κρητικό παραμύθι φαίνεται να βρίσκεται πιοκοντά στο δημοφιλές παραμύθι του Άντερσεν. Ας σημειωθεί ότι το παραμύθιτου Άντερσεν είχε μεταφρασθεί στην αρχή του 20ού αιώνα [με τίτλο Το πυρείον,σε μετάφραση Αιμύλιου Ειμαρμένου (Αριστοτέλη Κουρτίδη), Διάπλασιςτων Παίδων, σε τέσσερις συνέχειες (Οκτώβριος-Νοέμβριος 1901], ενώ περιληπτική αναφορά του υπάρχει από νωρίτερα (Διάπλασις των Παίδων 1Οι ελληνικές μεταφράσεις των παραμυθιών του Άντερσεν είχαν ξεκινήσει ήδηστο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στα παιδικά περιοδικά και σε ανεξάρτητες εκδόσεις,που δείχνουν τον ιδιαίτερα ευνοϊκό τρόπο με τον οποίο έγιναν δεκτά ταπαραμύθια αυτά όχι μόνο από το κοινό αλλά και από τους παιδαγωγούς καιλόγιους της εποχής 3 . Ωστόσο δε φαίνεται να άσκησαν σημαντική επίδρασηστην ελληνική προφορική παράδοση 4 .1. Tucker, «Geist im blauen Licht», Enzyklopädie des Märchens , Band 5, σ.2. Tucker, ό.π., σ. 930.3. Καπλάνογλου, Ελληνική Λαϊκή Παράδοση: Τα παραμύθια στα πεκαι νέους (1836-1922), Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998, σ. 185-211.4. Μ. Kaliambou, «Hans Christian Andersens "Reise" in Griechenland. Zur seinerMärchen seit Ende des 19. Jahrhunderts», Fabula, Band 46, 2005, σ. 78-88.