Sprawozdanie Stenograficzne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

335
O d p o w i e d ź
sekretarza stanu
w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej
- z upoważnienia ministra -
na zapytanie posła Stanisława Szweda
w sprawie ustawy o emeryturach pomostowych
i problemów interpretacyjnych
z nią związanych (6645)
Szanowny Panie Marszałku! W związku z wystąpieniem
Pana Marszałka z dnia 18 marca 2010 r.,
znak: SPS-024-6645/10, dotyczącym zapytania posła
Stanisława Szweda w sprawie ustawy o emeryturach
pomostowych i problemów interpretacyjnych z nią
związanych, pragnę uprzejmie przedstawić, co następuje.
Nie podzielam poglądu pana posła o ogromnych
problemach pracodawców związanych z tworzeniem
wykazów stanowisk pracy, na których są wykonywane
prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym
charakterze, oraz ewidencji pracowników wykonujących
prace w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze.
Pragnę podkreślić, że obowiązek prowadzenia
ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych
warunkach lub o szczególnym charakterze
i wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane
te prace, został nałożony na płatników składek,
poczynając od dnia 1 stycznia 2010 r. (art. 57 pkt 1
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
– Dz. U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1656).
W związku z tym konieczność prowadzenia tych instrumentów
nie mogła mieć żadnego wpływu na liczbę
złożonych wniosków o emeryturę pomostową
w zeszłym roku.
Istotnie liczba wniosków złożonych w zeszłym
roku była niewielka. Jednak moim zdaniem główną
przyczyną tego stanu rzeczy był fakt, iż osoby pracujące
w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze masowo skorzystały z możliwości przejścia
na wcześniejszą emeryturę na podstawie poprzednio
obowiązujących przepisów.
Równocześnie pragnę podkreślić, że nadal istnieje
możliwość wcześniejszego przechodzenia na emeryturę
na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153,
poz. 1227), co niewątpliwie ma wpływ na liczbę składanych
wniosków o emeryturę pomostową.
Zgodnie z ww. artykułem ubezpieczeni urodzeni po
31 grudnia 1948 r. mogą skorzystać z prawa przejścia
na emeryturę w wieku niższym, tj. w wieku, jaki gwarantowały
przepisy dotychczasowe, jeżeli w dniu wejścia
w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r., osiągnęli:
— okres zatrudnienia w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze wymagany do nabycia
prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat
dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, tj. 15 lat pracy
w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy;
— okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co
najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Dodatkowym warunkiem przejścia na emeryturę
w obniżonym wieku na podstawie ww. regulacji jest
nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego
albo złożenie wniosku o przekazanie środków
zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu
emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody
budżetu państwa oraz rozwiązanie stosunku pracy
– w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.
Pan poseł podnosi także, że pracodawcy mają problemy
z oceną ryzyka miejsca pracy. Dlatego pragnę
zauważyć, że ocena ryzyka zawodowego na wszystkich
stanowiskach pracy jest w Polsce od 1996 r. podstawowym
obowiązkiem pracodawcy wynikającym
z ramowej dyrektywy Unii Europejskiej nr 89/391/
EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia
środków w celu poprawy bezpieczeństwa
i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. U. WE
L 183), wdrożonej do prawa polskiego przepisami art.
226 Kodeksu pracy oraz przepisami rozporządzenia
ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września
1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650,
z późn. zm.). Poziom ryzyka zawodowego wyznaczany
jest zgodnie z normą PN-N-18002, z uwzględnieniem
poszczególnych grup pracowniczych różniących
się tolerancją narażania na działania czynników
uciążliwych.
Zgodnie z art. 15 i 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca
1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z późn. zm.) pracodawca ma obowiązek zapewnienia
pracownikom bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy, tzn. takich, w których poziom ryzyka
jest dopuszczalny, w tym nie są przekroczone
wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń
czynników szkodliwych dla zdrowia. Podstawę
do podejmowania działań, zarówno w zakresie kształtowania
warunków pracy w procesie projektowania,
organizowania, jak i modyfikowania miejsc i stanowisk
pracy, stanowią wyniki oceny ryzyka zawodowego
(ryzyka dla zdrowia i życia pracownika) oraz
ryzyka dla bezpieczeństwa publicznego (dla otoczenia).
Pracodawca powinien w tym celu korzystać
z aktualnych osiągnięć nauki i techniki.
Jeżeli ryzyko jest niedopuszczalne, należy podjąć
natychmiast działania korygujące, uwzględniając
aspekty techniczne i organizacyjne w odniesieniu do
istniejących stanowisk i miejsc pracy. Przy planowaniu
tych działań należy dążyć do likwidacji zagrożeń
i uciążliwości stwarzanych przez czynniki niebezpieczne,
szkodliwe lub uciążliwe, albo zastosować
odpowiednie środki techniczne oraz środki organizacyjne
w celu ograniczenia poziomu ryzyka związanego
z pozostającymi zagrożeniami do poziomu dopuszczalnego.