Sprawozdanie Stenograficzne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

74
niu 5 tys. mieszkańców wysokość subwencji oświatowej
gwałtownie spadała (o ponad 25%)?
2. Uważam, że odpowiedź na powyższe pytanie
jest oczywista, a zatem pytam: Czy Ministerstwo
Edukacji Narodowej nie powinno natychmiast wprowadzić
takiej zmiany w algorytmie podziału części
oświatowej subwencji ogólnej, która spowodowałaby,
że ze wzrostem liczby uczniów, przy zachowaniu pozostałych
parametrów bez zmiany, subwencja musiałaby
rosnąć?
Na tym kończę zasadniczą część mojej interpelacji,
a poniżej podaję moje przemyślenia, jak tę sprawę
rozwiązać. Zarazem w tym miejscu wyrażam zgodę
na wykorzystanie tych pomysłów.
Logika wskazywałaby dwa podejścia: pierwsze,
klasyczne, w którym w każdym mieście powyżej 5
tys. mieszkańców dla liczby uczniów odpowiadającej
5 tys. mieszkańców subwencja byłaby liczona jak dla
wsi i małych miast, a dla pozostałej liczby uczniów
już wg niższej stawki. Ten sposób dotyczyłby wszystkich
miast, więc również np. Krakowa czy Warszawy,
choć dla tych miast byłoby to zupełnie nieistotne.
Drugie podejście, bardziej racjonalne, które wyeliminowałoby
nienormalny spadek subwencji po
przekroczeniu w miasteczku 5 tys. mieszkańców, a równocześnie
korygowałoby subwencję tylko w gminach o
liczbie mieszkańców powyżej 5 tys., a poniżej pewnego
M (jakie M, to należy rozważyć) np. M=10 000. Żeby
uniknąć znów skokowego obniżenia subwencji przy
liczbie mieszkańców równej M (co prawda już mniejszego
w wartościach względnych), trzeba by w metryczce
wprowadzić dla tych gmin wiersz pomiędzy
wierszem 4 a 5 (wiersz 4’), a w tym wierszu w kolumnie
3 podać liczbę uczniów ogólną Ur (jak w
wierszu 1), a w kolumnie 4 tego wiersza wagę P 1´
(zamiast P 1
= 0,38) obliczoną wg poniższego wzoru:
= ,
gdzie L = liczba ludności, M = np. 10 000 i odpowiednio
wyliczyć pozycję w kolumnie 5. Na tym korekta
metryczki mogłaby się zakończyć, ale to zapewne
psuje koncepcję algorytmu, w którym odpowiednie
wagi dla poszczególnych gmin są takie same, a zmieniają
się przeliczeniowe liczby uczniów. Psułoby to
możliwość poprawnego obliczenia standardu A. Można
ten defekt usunąć, jeżeli zauważymy, że pozycja
w kolumnie 5 wiersza 4´ jest równa:
= =
gdzie =
to dodatkowa przeliczeniowa liczba uczniów w gminie
miejskiej o liczbie mieszkańców leżącej w przedziale
(5 tys. M). Teraz możemy wiersz 4’ wyrzucić,
a w wierszu 4 w kolumnie 3 wpisać właśnie U’ r
.
Teraz dla mojego Jordanowa w metryczce na rok
2009 (której kopię załączam) w wierszu 4 w kol. 3
należy wstawić przy założonym M = 10 000:
= 559,42
co dałoby wynik w kol. 6 ≈ 8 83 605 zł i o tyle większą
subwencję przy zachowaniu standardu A, ale on ulegnie
zmianie w dół (niedużej), co oszacuję poniżej.
Pozwoli to też na oszacowanie kosztu ogólnego tej
zmiany w skali całego kraju.
Szacunki: Na wstępie zauważmy, że istotne dla
szacunków są tylko wiersze 1 i 4 w metryczkach poszczególnych
gmin. Pozostałe wiersze można przy
szacowaniu pominąć bez szkody dla wyniku.
Według danych GUS-u z 2009 r. *) mamy:
— liczba ludności w Polsce – 38 153 000
— liczba ludności w miastach powyżej 5 tys.
mieszkańców – 22 350 000
— ludność wiejska + miasteczka do 5 tys. –
15 803 000
— liczba ludności w miastach powyżej 10 000 –
21 005 000
Według obowiązującego algorytmu mamy łącznie
w całym kraju w wierszach 1 i 4 metryczek:
15 803 000 x 1,38 + 22 350 000 x 1 = 44 158 140
jednostek.
Według podejścia pierwszego, klasycznego (1*),
mamy liczbę miast powyżej 5 tys. mieszkańców:
188 + 181 + 133 + 47 + 22 + 17 = 588.
W każdym z tych miast proporcjonalna do 5 tys.
mieszkańców liczba uczniów byłaby objęta podwyższoną
subwencją z dodatkową wagą 0,38. Ta łączna liczba
mieszkańców to 588 x 5000 = 2 940 000 mieszkańców,
a więc (15 803 000 + 2 940 000) x 1,38 +
(22 350 000 – 2 940 000) x 1= 45 275 340 jednostek.
Procentowy przyrost subwencji w skali kraju przy
zachowanym standardzie A wyniósłby więc
=1,0253,
czyli o 2,53% albo o taki procent trzeba by obniżyć
standard A, żeby nie podwyższać globalnej subwencji,
albo jakoś wypośrodkować.
Przy podejściu drugim (2*) i założeniu, że na taką
samą liczbę mieszkańców przypada taka sama liczba
uczniów niezależnie od wielkości gminy (co jest bezpiecznym
założeniem przy oczywistym braku aktywności
rozrodczej ludności wielkomiejskiej w stosunku
do patriotycznej prowincji) mamy następujące wielkości
przy M = 10 000.
Liczba miast o liczebności (5000 do 10 000) to 188
i łączna ich ludność to 1 345 451 mieszkańców. Odpowiednia
przeliczeniowa liczba mieszkańców dla tego
przedziału dostosowana do wagi 0,38 to 188 x 5000
+ połowa z (1 345 451 – 188 x 5000). Więc cała ta liczba
przeliczeniowa to: 940 000 + 202 700 = 1 142 700.
* ) Załączniki – w aktach Sekretariatu Posiedzeń Sejmu.