Sprawozdanie Stenograficzne - Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

352
osób tych mogą być podejmowane przez urzędy pracy
ponadstandardowe działania określone w art. 50, 51,
53, 54, 55, 56, 61a i 61b cytowanej ustawy. W największym
uproszczeniu, są to następujące instrumenty
rynku pracy: staże, szkolenia, prace interwencyjne
oraz umowy zawierane przez starostę z agencją
zatrudnienia na doprowadzenie skierowanego bezrobotnego
do zatrudnienia. Są to instrumenty finansowane
ze środków Funduszu Pracy. Natomiast nie
przewiduje się obecnie rozszerzenia tych rozwiązań
na osoby do 30. roku życia.
Niezależnie od tego jest obecnie przygotowany,
finansowany ze środków Funduszu Pracy będących
w rezerwie ministra, „Program aktywizacji zawodowej
osób do 30. roku życia”. Zakłada on przede
wszystkim działania w zakresie edukacji i kształcenia
ustawicznego bezrobotnych do 30. roku życia,
gdyż te działania odgrywają decydującą rolę w rozwoju
gospodarki i społeczeństwa. Okres przejścia od
obowiązkowego pobierania nauki do pracy bywa bardzo
wydłużony, ponieważ kształcenie następuje często
jednocześnie z pracą. Osoby, które nie zdobyły
kwalifikacji przed trzydziestym rokiem życia, mogą
mieć poważne trudności na rynku pracy, dlatego minister
pracy i polityki społecznej podjął decyzję, aby
w ramach programu umożliwić osobom, które nie
ukończyły 30. roku życia, skorzystanie z oferty zorganizowanych
form aktywizacji zawodowej.
Podstawę prawną dla wszystkich działań podejmowanych
w ramach programu stanowią regulacje
przewidziane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Projekty realizowane w ramach programu powinny
być konstruowane w oparciu o indywidualne plany
działań (IPD), które powiatowe urzędy pracy
opracują wspólnie z osobami młodymi (poszukującymi
pracy lub bezrobotnymi). IPD przygotowane dla
młodych bezrobotnych, obok działań przewidzianych
do samodzielnej realizacji, obejmują podstawowe
usługi rynku pracy wspierane instrumentami określonymi
w ustawie.
Lepszy start zawodowy młodych ludzi wymaga
wręcz równoległego prowadzenia procesu nauczania
i praktycznej nauki zawodu, w zetknięciu ze współczesnymi,
szybko zmieniającymi się technologiami.
Dlatego też działania aktywizacyjne powinny koncentrować
się w szczególności na:
— szkoleniach zawodowych i ogólnych, w tym
z zakresu umiejętności poszukiwania pracy,
— szkoleniach połączonych z programami stażu
lub przygotowania zawodowego dorosłych,
— szkoleniach połączonych z przyznaniem środków
na podjęcie działalności gospodarczej lub założeniem
spółdzielni socjalnej,
— szkoleniach połączonych z utworzeniem miejsca
pracy u pracodawcy,
— udzieleniu pożyczek na sfinansowanie kosztów
szkolenia w celu umożliwienia podjęcia zatrudnienia
lub innej pracy zarobkowej wymagających szczególnych
kwalifikacji.
Dodatkowo w ramach wspomnianego programu
możliwa będzie realizacja działań w formule programów
specjalnych. Specyfiką tego rozwiązania jest
możliwość łączenia ustawowych usług i instrumentów
rynku pracy ze specyficznymi rozwiązaniami
dostosowanymi do indywidualnych potrzeb uczestników
programu oraz możliwość obejmowania każdego
uczestnika programu kilkoma formami aktywizacji
zawodowej przy równoczesnym wspieraniu całokształtu
działań „specyficznymi elementami wspierającymi
zatrudnienie”, w sytuacji kiedy proces aktywizacji
i doprowadzenia do zatrudnienia wymaga
niestandardowych rozwiązań. Programy specjalne
realizowane w ramach programu adresowane mogą
być wyłącznie do osób młodych, które nie ukończyły
30. roku życia, tj. do młodych bezrobotnych i niektórych
kategorii osób poszukujących pracy (o których
mowa w art. 43 ustawy), w stosunku do których zastosowane
wcześniej usługi i instrumenty rynku pracy
okazały się niewystarczające do powrotu na rynek
pracy bądź utrzymania miejsc pracy.
Inicjowanie programów specjalnych powinno być
poprzedzone szczegółową analizą lokalnego rynku
pracy, która da odpowiedź na pytanie, dlaczego podjęte
działania aktywizacyjne nie przyniosły efektu
w postaci trwałego zatrudnienia i w jaki sposób niwelować
możliwe do wystąpienia bariery utrudniające
zatrudnienie lub utrzymanie miejsc pracy. Na realizację
powyższego programu minister pracy i polityki
społecznej przeznaczył w 2010 r. 300 mln zł.
Warto także zaznaczyć, iż nie jest to pierwszy program
realizowany przez resort pracy. Wśród inicjatyw
podejmowanych wobec młodych w latach wcześniejszych
można wskazać m.in.:
— „Program przeciwdziałania bezrobociu wśród
młodzieży”, przygotowany przez rząd w połowie lat
dziewięćdziesiątych,
— „Krajowy program aktywizacji zawodowej”Absolwent«”,
wdrożony w 1998 r. przez były Krajowy
Urząd Pracy.
W czerwcu 2002 r. Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej, we współpracy z innymi resortami oraz
wojewódzkimi i powiatowymi urzędami pracy, wdrożyło
realizację programu pn. „Pierwsza praca”, od
2005 r. zastąpionego programem pn. „Pierwszy biznes”,
którego podstawowym celem było zwiększenie
szans na uzyskanie doświadczenia zawodowego oraz
podjęcie pierwszego zatrudnienia przez młodych ludzi.
Program jest przeznaczony dla osób bezrobotnych
do 25. roku życia oraz osób bezrobotnych legitymujących
się dyplomem szkoły wyższej, świadectwem
lub innym dokumentem poświadczającym
ukończenie nauki, które nie ukończyły 27. roku życia,
i od zakończenia szkoły nie upłynęło więcej niż
12 miesięcy. Pożyczka może być udzielona zarówno
osobie bezrobotnej, jak również grupie osób uprawnionych,
które wspólnie chcą założyć firmę. Jest ona
przeznaczona na finansowanie kosztów realizacji
przedstawionego planu rozpoczęcia działalności lub
na tworzenie nowego miejsca pracy, w szczególności