jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

W dwunastym wieku z dalekich i potężnych Czech, już w owąporę chrześcijańskich, szły chyłkiem przed czujnym wzrokiem księżyhojne daniny do skarbnic arkońskiego Świętowita. Ba, chrześcijańskikról Danii Swen Widłobrody, syn Haralda Sinozębego, posyłał słowiańskiemubożkowi światłości liczne podarki, wśród których zwracałauwagę misternie rzeźbiona czasza. Żeby bóg miał mo~nośĆ, zamiastze zwyczajnego rogu, pociągać miód ze złotych pucharów. Byłoto w roku 1157. A nieco przedtem mieszkańcy Rugii podejmują przeciwSzczecinianom ekspedycję karną tylko dlatego, że ci bez uzyskaniapozwolenia Arkony przyjęli chrześcijaństwo. W taki to sposóbi w takiej skali czuje się mała wyspa metropolią oraz środkiem SłowiańszczyznyNadbałtyckiej!Każda zdobywcza ekspansja posiada na froncie jakąś pięknąideę. W budującej imperium Anglii była to idea rozprzestrzeniania. cywilizacji; Rugiowie, czyli Ranowie pragnęli rozkrzewiać kult boga·Świętowita.Ale to działo się dopiero później. Zrazu był to lud spokojny ­rolniczy, pasterski, rybacki i kupiecki. Tacyt pisze: do ludów swewskich,szeroko u ujścia Odry rozłożonych, zaliczali się Rugii, ale niewspomina o tym,· że mieszkali na wyspie. Może chwilowa drzemka,może przeoczenie. Niebawem jednak, bo już w r. 500 Eticus notuje,że na wyspie Ranie, czyli Rugii mieszkali Ranowie. Późn:iej są w źródłachciągle wzmianki o tych Ranach. Częstsze ~iż o innych szczepachsłowiańskich. Nie można się dziwić: wyspa to ziemia, która zwracauwagę. Kto stanął na brzegu morza, od razu wzrok swój zaczepiało ten zielony skrawek lądu; kto płynął po bursztyn, mógł przy pewnejnieuwadze o wysokie kredowe wybrzeża wyspy nabić guza. Więcwiedziano o niej lepiej i wcześniej niż o innych słowiańskichziemiach.;,Mieszkańcy nosili krótkie miecze, zasłaniali się okrągłymi tarczamii rządzeni byli przez królów". Na podstawie owych drobnych a bogatorozsianych wiadomości można by zlepić prawdopodobny obraztego, co Ranowie robili od wieku VI do X. Ale zamiast mozolną układaćrekonstrukcję, lepiej przyjrzeć się od razu gotowym owocom. pracy. Owocom tak dojrzałym i pięknym, że nad uprawą ich dojrzeniamusiano się - bez wątpienia - wysilać dobrych kilka stuleci,o ile nie stuleci kilkanaście.Wyspa była rządzona przez krbl6w. Formalnie. Ale naprawdęrządzili kapłani. Zdaje się, że wpływ kapłanów, flaminów - jak powiadaHelmold - zawsze. znaczny na Rugii, wzmógł się po roku 1069,to znaczy po upadku i zburzeniu Radgoszczy, a z nią razem i świętychchramów Swarożyca. Pod koniec jedenastego wieku SłowiańszczyznaPołabska słabnie i rozkłada się: grabiona przez Niemców,156