jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

ludami rolniczymi, w przeciwieństwie do koczowniczego i myśliwskorybackiegocharakteru ludów dwóch kultur poprzednio wymienionych.Taki jest ogólny obraz tego neolitycznego okresu. Trzeba przyznać,że dla ludzi pragnących wiązać doraźnie zdobycze nauki z aktualnościąalbo ze znanymi im dobrze kształtami- obraz niezbyt zachęcającyi jasny. Ale i dla nich są tu rzeczy ciekawe. Rysuje się jużbardzo wyraźnie kontur czegoś, co można uznać za pierwotne grupyetnograficzne: w Skandynawii mieszkają ludy kultury megalitycznej,o silnej okresowej ekspansji poza własne granice, a kierunki tej ekspansjipodobne są do tych, którymi później tylokrotnie chodziłyliczne szczepy germańskie.Od Jutlandii na wschód i północ, ponad wschodnim basenemMorza Bałtyckiego rozpościera się zupełnie odrębna grupa etniczna,która jest najprawdopodobniej najstarszym odpowiednikiem ludówbałtyckich. I wreszcie środek Europy zajęty przez ludy o charakterzerolniczym. Są wśród nich szczepy zamieszkujące ziemie dzisiejszejPolski i dochodzące na północy do Morza Bałtyckiego.To był pierwszy plan prehistorycznego' widowiska. A teraz plandalszy.W porównaniu z epoką poprzednią czyni człowiek poważny kroknaprzód. Sprawia to wynalazek miedzi, a zwłaszcza umiejętność mieszaniajej z cyną i uzyskiwania brązowego stopu. W Egipcie spotykasię wyroby brązowe już w trzecim tysiącleciu przed Chrystusem,do Europy środkowej dociera brąz jednak dopiero około roku1800. Odkrycie brązowego stopu powoduje wielki rozwój techniki.Garncarstwo epoki brązowej niewiele postępuje w rozwoju, krążekgarncarski nadal używany jest tylko w Egipcie i Troi, ale technikametalu stoi wysoko. Człowiek umie już kopać sztolnie w poszukiwaniumiedzi i cyny, umie odlewać formy metalowe w sposób bardzoprecyzyjny. Kopalnie miedzi znajdują się w Hiszpanii, Irlandii i naWęgrzech. Skandynawia ich nie ma, ale nie rezygnuje z własnegoprzemysłu - sprowadza miedź w wielkiej obfitości. Rozwija się więchandel, przyczyniając się do wymiany wartości nie tylko materialnych,ale i duchowych, estetycznych i religijnych. Zwyczaj chowaniazwłok zastępuje zwyczaj palenia, co ma swój powód w wykształcaniusię pojęć religijnych: ciało pali się po śmierci dla wyzwolenia ze zmarłegojego istoty duchowej. Ludy koczownicze, myśliwsko-rybackiei pasterskie usuwają się na peryferie olbrzymich terenów. Rozkwitarolnictwo. Zarysowują się pierwsze początki przemysłu: odlewnictwa,garncarstwa, tkactwa. Powstają pierwsze większe skupienia ludzkie.Człowiek idzie więc ostrym marszem naprzód.53