jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

święcone tylko przeszłości te] wyspy. Zatrzesienie ksiażek broszuralbumów, litografij, rysunków. Przy bardzo' pobieżn~ p;zeglądzi~naliczyłem aż dziesięć "powieści" osnutych na motywach starosłowiańskich.Osobliwego to pokroju powieści, specjalny w nich stosunekdo tematu słowiańskiego. .Mam podejrzenie, że wszystkie one\V)'szły spod pióra starszych, sentymentalnych dam, o pokroju wzięteja łzy wyciskającej autorki Courths-.t\lahler, które przyjechały naRugię zażyć morza. Przy sposobności tak bardzo wzruszyły się legendarnąstroną Rany, że w sentymentalnych sercach odezwał się'demon twórczości. Zawsze w tych opowieściach są biedni, opuszczeni,na wpół dzicy Słowianie, dzielne wojsko niemieckie, oraz pięknymłodzieniec o jasnych włosach i niebieskich oczach: żołnierz, nauczycielczy lekarz, który zakochuje się w słowiańskiej dziewczynie.Po nadludzkich przeszkodach bohdankę poślubia, po czym podnosiją na właściwy poziom narodowości i cywilizacji. . lorał tonie w powodziwzruszaj ących łez.Takie to i są te powieści. Ale są. Jest ich dużo, w różnych wers,;achi odmianach. A obok nich również poważne prace uczonychhistoryków, etnografów, archeologów. Są dobrze zesta\\ione legendyrugijskie, które wydawca wybrał z wielkiego, czterotomowego zbioruprof. A. Haasa. Są książki dawne, mniej dawne i zupełnie nowe.Książki stare są najczęściej obiektyw'TIe. Nowe, jeśli powstały przedr. 1933, są trochę tendencyjne, a jeśli powstały już po okresie bliskiegosojuszu uczonego z politykiem, są tendencyjne zupełnie. Moinawszakże dokonywać wyboru z wielkiej obfitości i zakupić sporą bibliotekę.Jeśli w dodatku tak się szczęśliwie złoży, że stół z książkamistoi pod drzewem, które ptaki upatrzyły sobie za lokal wiecowy,uprzejma a skrzętna kupcowa obedrze spostponowane okładzinyi biblioteka idzie za połowę ceny.VV dziale rycin i fotografij, po widokach z Rugii pierwsze miejscezajmuje Świętowit. Cóż za raroga uczyniono z tego symbolusłowiańskiej świętości. Turyści niemieccy lubują się w pamiątkach:"Andenken" i "Gruss aus Riigen" mają spory zbyt. Widać umarłysłowiański bożek nie wydał się im groźny. Kupiłem kilka wizerunkówŚwiętowita, ale nigdzie nie mogłem sit:: dowiedzieć, jaka podstawa,jaki dokument służył do reprodukcji.'iechaj zresztą dochodzą sobie tego historycy. Tu tylko jedno:nie mogę się opędzić wrażeniu, że z obliczem Świętowita postąpionopodobnie jak z kopcami, które noszą nazwę Hiinen-Graber. JanuszStępowski wygrzebał w jakiejś starej książce bezsporny dowód n~to, że na wyspie Rugii oraz w innych stronach Pomorza fabrykowanoHiinen-Griiber ze względów turystycznych. Zawszeć to efektownie160