jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

wszystkim, gdzie celowość oraz użyteczność jest rozstrzygającymelementem piękna - we wszystkich niemal wytworach przemysłowych,które, jeśli nie są nawet piękne, mają przecież swój niewątpliwystyl i wdzięk. Może działa tu prawda o największej swobodzie, jakąw pracy swej cieszy się architekt; wszakże cenzura i kontrola treściniewielkie ma tu uprawnienia?Więc powstają olbrzymie gmachy reprezentacyjne, sale zebrań,stadiony, pałace sportowe i hale fabryczne. Wszystkie budowle, jakiewidzieliśmy, są estetyczne i sprawiają wrażenie dodatnie. Cechuje tezwaliska brył i wielkich płaszczyzn prostota. I nie zawsze nawet posiadająpiętno surowości, którym odznacza się wiele współczesnychbudowli. Architektura niemiecka zdołała już przekroczyć ów niebezpiecznypunkt, jaki tkwił w trzymaniu się obcych, eksperymentalnychwzorów, wzięła z nich to, co było wartościowego, i przekształca jeteraz samodzielnie.Rezultaty są na ogół pomyślne, czasem piękne; mimo wszystkograwitują jeszcze często ku wynaturzeniu właściwego stylu. Odzywasię w nich rykoszetem tak długo pielęgnowany zły smak estetycznyi dopomina się o odebrane mu·prawa. Zły smak odzywa się w owejinklinacji bez miary i opamiętania do gigantyczności architektonicznej.W niczym nie można tracić miary. W rzeczach, które dały dobrei wspaniałe rezultaty - również. Rozmiar w architekturze musi przecieżbyć czymś uzasadniony. Gdy płynie z myśli, która posiada cechywielkości - rezultat jest dobry. Ale gdy jest wynikiem licytacji nagigantyczność? Wtenczas jest źle.A właśnie w Niemczech można obecnie zauważyć takie ambicje,przypominające cechy umysłowości amerykańskiej: naj dłuższe auto-'. strady, największe mosty, najpojemniejsze zbiorniki, najobszerniejszesale. W Norymberdze zbudowano kino, które jest największą salątego rodzaju na świecie. Niemcy pysznią się przed cudzoziemcemtakim rekordem i odebraniem Ameryce pierwszeństwa; są przekonani,że ta rekordomania jest dalszym ciągiem owych wielkich rzeczy,które się w ich kraju obecnie dzieją. A to tymczasem już zupełniecoś innego: produkt wyraźnego zmaterializowania gustów, które takbardzo i silnie zbliżać poczynają niemiecki styl życia codziennegodo życia i ideałów amerykańskich.Ale obok gigantycznego krzewi się w najlepsze budownictwomałe. Powiedzmy, robotnicze, bo z myślą o robotnikach tworzone.Gdy się dojeżdża do któregokolwiek miasta niemieckiego, wybiegająnaprzeciw całe dzielnice małych, jednopiętrowych domków, na którychświeżość barw i tynku wskazuje, że nie przekraczają lat pięciuistnienia. Wszystko powstało po rewolucji, po dojściu do władzy174