jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

Przed .trzema laty przyjechała na kongres z Polski do Niemiecwycieczka polskich uczonych, mniejsza z tym, jakiej specjalności. Pewiensędziwy uczony niemiecki, tak sędziwy i tak prawego serca, żenie bał siężadnych prześladowań,w następujące powitalne a najzupełniejprawdziwe i autentyczne odezwał się do Polaków słowa:- Witajcie na ziemi, która jest ziemią waszych przodków. Witajciewśród ludzi, którzy - kto wie - czy nie są tej samej, co wykrwi.Ten stary pan wiedział, co mówi. Historia tych ziem od wiekutrzynastego do dziś dnia jest niczym innym, jak przerabianiem krwisłowiańskiej w krew niemiecką. Jeśli się w te sprawy głęboko i dobrzewmyślić, to można łatwo dojść do nowej a nagłej prawdy, żedzisiejsi mieszkańcy tych stron są w tej samej co najmniej mierze Słowianami,co Niemcami. Bo cóż nazwa?! Nazwa jest tylko przyodzieniemtreści. A jeśli treść jest inna niż nazwa, jeśli się z nią jawniekłóci,cóż wart jest dźwięk?W tym miejscu krótka dygresja, która jest równocześniesalutemi hołdem. Dziś jeszcze, w roku 1938, w roku Anschlussu i "obudzeniasię wielkich Niemiec", pięć kilometrów od Berlina, w Spreewaldziewieśniacy mówią słowiańskim językiem. Można ustanowić rocznicę700-lecia Berlina, ale można być bezradnym wobec takiej prawdy: żetrwanie narodu jest długie i niezmożone mimo prześladowań i sposobówtakich, na jakie umiały się zdobyć Prusy.A niedaleko od Berlina, w Spreewaldzie są ludzie, którzymówią jeszcze po słowiańsku! Warto zanotować ten fakt na wiecznąrzeczy pamiątkę. Może się zdarzyć, że systemy germanizacji zostanąulepszone i że za lat kilkanaście Spreewald czyli "Błota Szprewiańskie"zamilkną, zgnębione ostatecznie, ale ta wiadomość powinna zostać:w roku wyjścia niniejszej książki z druku - mowa słowiańskaw najbliższej okolicy Berlina jeszcze do cna nie wygasła!Ten szlak zresztą w miarę oddalania się ku południowi tężejei wzmaga się. Bowiem kilkadziesiąt kilometrów od Berlina przybieranazwę Dolnych i Górnych Łużyc. Mocno to skupiona wyspasłowiańska, która zachowała do dziś dnia swój obyczaj, swój strój,swoją mowę. Mowę, która jest słowo w słowo podobna do kaszubszczyzny,do języka polskiego. Zachowały swój język i odmiennośćsłowiańską zwłaszcza Łużyce Górne o sporej ilości katolików. ProtestanckieŁużyce Dolne łatwiej ulegają germanizacji.Gdyśmy w sierpniu roku zeszłego jechali od Frankfurtu do Drezna,kusiło nas, aby zwiedzić Łużyce. Ale Łużyce akurat od owego240