jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

dniu 26 stycznia 1934 roku paktowi nieagresji między Polską a Niemcami,w ślad za czym poszło wyciszenie propagandy antypolskiej w oficjalnychrządowych wystąpieniach niemieckich, w prasie i radiu, w praktyce dniapowszedniego nic się nie zmieniło ani w stosunkach gospodarczych, ani w,stosunku do polskiej mniejszości w Niemczech, ani tym bardziej .w nastrojachantypolskich samego społeczeństwa, Wręcz przeciwnie, pod wpływemjawnie głoszonej przez ruch hitlerowski ideologii nadal kontynuowano hasłarewizjonizmu w stosunku do polskich granic, głoszono otwarcie wyższośćkultury germańskiej nad słowiańską, w szczególności zaś zależność kulturypolskiej od niemieckiej, coraz intensywniej odwoływano się do niemieckichtradycji "parcia na wschód" (Drang nach Osten) teraz przybranego w hasło:"Wiedergewinnung des deutschen Ostens". W zetknięciu z rzeczywistościąuległ więc zmianie pierwotny zamysł. Autor pisze:Coś z pierwotnego planu jednak zostało. Książka rozpoczyna się tonem'nieomal sielanki. Ale czytelnik podczas lektury spostrzeże od razu te miejsca,od których zmienia się charakter reportaży. Wrażenia z podróży są corazszybsze i powierzchowniejsze. Odcinki kilkusetkilometrowe załatwia się wkilku wierszach. Za to treść się dramatyzuje: Od Hamburga aż do samegokońca wyrastają przed czytelnikiem przygody z wielkiego dramatu dziejowegCi.Dotarłszy do Bałtyku, jechałem jego brzegiem już wolno i starałem sięwchłonąć jak największą ilośćwrażeń. A po przyjeździe do domu zakopałemsię na pół ?"Oku w książkach, które mi tę trasę Hamburg-Szczecin i Szczecin~-Gdańsk raz jeszcze postawiły przed oczy. Były to dzieła, których u nas wkraju przeważnie się nie czyta; ich spis znajduje się na końcu pierwszegowydania pracy niniejszej (s. 11).Z zetknięcia się rzeczywistości dnia dzisiejszego z rzeczywistością historycznądawnych ziem słowiańskich między Hamburgiem i Gdańskiem, międzyujściem Łaby i ujściem Wisły, zarysowała i realizowała się więc nowakoncepcja książki, w której po raz pierwszy z taką wyrazistością w literaturzepolskiej wyłoniła się idea "odzyskania polskiego Zachodu". Gdy jednakidea ta formowała się, nikt, ani Autor, ani jego wszyscy współpracownicynie nadawali jej takiego znaczenia. Jej zamierzeriiem było - wiem o tym ­zbudzenie z uśpienia, jej zadaniem - uderzenie na alarm. Miała ona też byćwielkim przypomnieniem.Ta myśl zawarta też jest w samym tytule książki: Ziemia [co] gromadziprochy.Ale w trakcie pisania książki wydarzenia zaczęły ścigać się z historią.Wstrząsem była okupacja Czech i zniewolenie Słowacji. Do opinii publicznejprzedostały się już wieści o niemieckich dążeniach zT.1iany dotychczasowegostatus quo w tzw. korytarzu. Już w marcu 1939 roku zapachniało wojną. Niewątpię, że te wydarzenia podyktowałyAutorowi ostatnie słowa jego książki.W każdym razie w kwietniu 1938 Toku, gdy zaczynaliśmynaszą współpracę,nikt nie przeczuwał, że wojna jest tak blisko. Sam Autor książki byłuosobieniem człowieka pokoju i łagodności. Jego książka była pomyślanajako obrona naszego stanu posiadania.XXIX