jc3b3zef-kisielewski-ziemia-gromadzi-prochy

żywy i nieruchomy inwentarz do auta - zatrzymuję wóz zaraz nanastępnej ulicy.Nie trafić na wystawę nie można. Po całym miescle porozwieszanesą transparenty z krwawym napisem "Bluf und Rasse". Gdybyktoś jednak przeoczył przypadkiem te trzydzieści pisanych wrzasków,jeszcze by na pewno trafił po omacku do tej kamienicy, któraopływa cała chorągwiami w kolorze czerwonym z czarnym znakiemswastyki.Miasto Kassel położone jest nad rzeką Fuldą. Rzeka ta nazywałasię po słowiańsku Wełtawa. Byłaby to wskazówka, że dotąd sięgaliSłowianie we wczesnym średniowieczu. Dziś oczywiście nie ma potym ani śladu, ani wspomnienia. Jest natomiast co innego, wieleróżnych atrakcyj do zwiedzania, które przygotowano dla turysty. Całypoprzedni dzień poświęciliśmy na przeżywanie tych różnorodnychwzruszeń: oglądanie zakładu im. ks. Kneippa, wzgórza z posągiem Herkulesa,oraz zamku, w którym przebywał jako więzień Napoleon III.A na zakończenie tych wszystkich turystycznych wrażeń ­teraz wystawa "Bluf und Rasse".Ulegamy przeznaczeniu. Kiedyś i tak trzeba było to obejrzeć.Po drodze, w kilku już miastach kokietowały nas reklamy takich wy·staw. Takich i innych. Bo wystawy są dziś w Niemczech jednymz potężnych narzędzi wewnętrznej propagandy. A trzeba przyznać,że technikę wystawową postawiono bardzo wysoko. Każda wystawaurządzana jest sposobem elementarzowym - jasno, logicznie, zwięźlei przekonywająco. Najgłupszy człowiek musi zrozumieć myśl przewodnią.Świetnie zestawiony materiał zasypuje zwiedzającego swąobfitością, przekonuje przejrzystością,a zarazem nie zostawia miejscana najdrobniejszy sceptycyzm. Na opornych czatuje sto zręcznychśrodków i pułapek. /'Przede wszystkim nastrój. Żadna wystawa nie może się obyćbez wytwórni nastrojów. Te wytwórnie wyglądają w ten sposób: zazwyczajpoświęca się na nie największe sale wystawy. Pierwszy warunek- zasłonić okna}/Może tu panować tylko sztuczne światło.A i tego jest skąpo. Skryte zostaje za draperiami albo w niszach.Stamtąd rozsiewa tajemnicze strugi promieni w rozmaitych barwach.Wnętrze jest obszerne i prawie puste. Strop wysoko. Wchodzącyczłowiek odczuwa tu swoją małość, znikomość i nędzę. Stajew obliczu tajemnicy. W pośrodku podium. I tu właściwy efekt: stylizowanaswastyka, zakrwawiona czerwoną posoką światła. Albowielki miecz skrzyżowany z równie wielkim stylizowanym kłosemzboża. Albo ręce związane uściskiem. Widziałem także plastyczną38