Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

Agonist Spektrum
parsiyel
agonist
agonist yok veya sessiz antagonist
agonist
inverse
agonist
ŞEKİL 4-28 Agonist spektrumu. Bu şekil, agonist spektrumun neyi ifade ettiğini özetliyor. Parsiyel
agonistler sinyal transdüksiyonunu agonist olmayanlarla karşılaştırıldığında artırıp, tam agonistlerle
karşılaştırıldığında ise azaltırken; tam agonistler maksimum sinyal transdüksiyonuna yol açarlar.
Antagonistler yapısal aktiviteye yol açarlar ve böylelikle, bir agonist yokluğunda etkileri yoktur. Agonist
varlığında ise azalmış sinyal transdüksiyonuna yol açarlar. Ters agonistler, agonistlerin işlevsel olarak
zıddıdır ve aslında bir agonist yokluğunda sinyal transdüksiyonunu azaltırlar.
Parsiyel agonistler için analog olarak ışık ve karanlık
Nörotransmitterlerin bir lamba anahtarı gibi reseptörlerde etkili olduğu düşünülürse nörotransmitter
bulunduğunda bu lamba açılırken yokluğunda kapanır. G proteine kenetli reseptör
içeren birçok reseptörün bir reostadan (direnç ayarlayıcısı) çok daha fazla işleve
sahip olduğunu biliyoruz. Bu tam agonistin tamamen ışığı açtığı (Şekil 4-26A) fakat parsiyel
agonistin sadece kısmen ışığı açtığı anlamına gelir (Şekil 4-26B). Ne tam agonist ne
de parsiyel agonist ortamda bulunmazsa oda karanlıktır (Şekil 4-26C).
Her parsiyel agonist, molekülde kendisinin belirli bir ayarlanma noktasına sahiptir; dolayısı
ile daha yüksek dozlarda bile parlaklığı artırmak için ışığı açamaz. Parsiyel agonistin
ne kadar verildiği önemli değil, sadece parlaklığın belirli derecesi önemlidir. Parsiyel
agonistler parsiyalite derecesi bakımından birbirlerinden farklıdırlar. Teorik olarak parlaklık
tam kapama ile tam açma arasında değişiklik sergiler; fakat her bir parsiyel agonist
kendisi ile ilgili tek bir parlaklık derecesine sahiptir.
Parsiyel agonistlerde ilginç olan, doğal olarak oluşan tam agonist transmitter miktarına
bağlı olarak, net agonist veya net antagonist olarak görülebilmeleridir. Bu nedenle,
tam agonist nörotransmitter bulunmadığında parsiyel agonist net agonist olacaktır. Parsiyel
agonist G protein-kenetli ikinci ulak sistemden sinyal transdüksiyon sistemlerine
istirahat durumundan biraz artış başlatır. Tam agonist, nörotransmitter agonist bulundu-
120 Temel Psikofarmakoloji