Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

DLPFK’ye Uzanan Mezokortikal Yolak
normal
AZ
aşırı aktivite
normal
bazal
azalmış aktivite
negatif
semptomlar
bilişsel
semptomlar
ŞEKİL 9-27A ve B Dorsolateral prefrontal kortekse uzanan mezokortikal yolak. Diğer ana
dopaminerjik yolak ventral tegmental alandan prefrontal kortekse uzanan mezokortikal yolaktır (A).
Özellikle dorsolateral prefrontal kortekse uzanan (DLPFK) liflerin negatif ve bilişsel semptomlarda rol
oynadığı düşünülmektedir. Buna göre semptomların ortaya çıkışı bu yolakta azalmış aktiviteye bağlıdır (B).
Teorik olarak mezokortikal yolakta dopaminin artması negatif, bilişsel ve afektif
semptomları düzeltebilir. Oysa mezolimbik dopamin sisteminin bir başka bölgesinde dopaminin
fazla olduğu varsayılmaktadır. Dolayısıyla bu yolakta dopaminin daha da artırılması
pozitif semptomları kötüleştirecektir. Şizofreni hastasının beynindeki
dopaminerjik aktivite düzensizliği tedavi açısından bir ikilem içermektedir: Mezokortikal
yolakta dopamini artırılırken aynı zamanda mezolimbik yolakta dopamini nasıl azaltabiliriz?
Atipik antipsikotiklerin bu ikileme nasıl bir çözüm ürettiği 10. Bölümde
tartışılacaktır.
Mezolimbik dopamin yolağı, ödüllendirme ve negatif semptomlar
Şizofrenide dopaminin rolü mezolimbik alanlarda “çok fazla”, mezokortikal alanlarda
“çok az” olmanın ötesindedir. Bunun yerine dopaminerjik nöronların “kaotik” ya da
“ahenksiz” çalıştığı söylenebilir. Nöronların “ahenksizliği-akortsuzluğu” 7. Bölümde tartışılmış,
Şekil 7-25 ve 7-26’da gösterilmiştir. Benzer bir fenomen mezolimbik dopamin
sisteminde de meydana gelebilir. Mezolimbik dopaminerjik nöronların pozitif semptomları
oluşturan bölümü ahenksiz (akortsuz) ve hiperaktif iken negatif semptomları oluşturan
ve ödüllendirme mekanizmalarında sorun olan kısmı da ahenksiz (akortsuz), fakat
hipoaktiftir.
Psikoz ve Şizofreni
275