Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

TABLO 15-7 Fibromiyaljideki komorbid duygu durumu ve anksiyete bozuklukları
Hastalık Yaşam boyu prevelans oranı (%)
Herhangi bir major duygu durumu bozukluğu 73.1
Major depresif bozukluk 62.0
Bipolar bozukluk 11.1
Herhangi bir anksiyete bozukluğu 55.6
Panik bozukluk 28.7
Posttravmatik stres bozukluğu (PTSB) 21.3
Sosyal fobi 19.4
Obsesif kompulsif bozukluk 6.5
Kaynak: Arnold LM ve ark. J Clin Psychiatry. 2006;67:1219-1225’ten uyarlanmıştır.
TABLO 15-8 Fibromiyaljideki komorbid fonksiyonel somatik sendromlar
Hastalık Prevalans oranı (%)
Kronik yorgunluk sendromu 21-80
İrritabl bağırsak sendromu 32-80
Temporomandibular bozukluk 75
Gerilim tipi ve migren başağrısı 10-80
Çoklu kimyasal duyarlılıklar 33-55
İnterstisyel sistit 13-21
Kronik pelvik ağrı 18
Kaynak: Aaron LA ve Buchwald D. Best Pract Res Clin Rheumatol. 2003;17:563-574.
kili HPA aks anomalilerinin (14. bölüm’deki stres ve HPA aksına ve Şekiller 14-29’dan
14-36’ya kadar bakınız) veya korteksteki anormal ağrı işleme sürecinin, abartılmış ağrı
yanıtlarına ve dolayısıyla bir suprasegmental duyarlılaşma sendromuna neden olduğunu
varsaymaktadır (Şekil 15-17’ye bakınız).
Fibromiyalji tanısı konulanların çoğunda, komorbid duygu durumu veya anksiyete
bozukluğu (Tablo 15-17), komorbid fonksiyonel somatik sendrom (Tablo 15-18) veya
her ikisi de birlikte bulunur. Ayrıca bunların birçoğunun da somatoform bozukluk tanısı
vardır. Bu yüksek komorbiditeden dolayı ve özellikle de “normal” insanların her zaman
ağrılarının, sızılarının olduğu, hepimizin her 4-6 günde bir, bir somatik semptom (baş ağrısı,
boyun ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, kas sertliği gibi) yaşadığımız düşünüldüğünde,
fibromiyaljinin gerçek bir hastalık olup olmadığı bazıları tarafından hep sorgulamıştır.
Bazı şüpheci uzmanlar, beyzbolun ustası ve halk filozofu Yogi Berra’nın mantığını fibromiyaljiye
uygulayarak şunu derler: “İnanmamış olsaydım, görmemiş olacaktım”. Bundan
dolayı, fibromiyaljinin, bilinçaltı çatışmaların sonucu olarak ortaya çıkan,
çözümlenemeyen hayatın ve mutsuzluğun somatik metaforuna hizmet eden ağrı ile birlikte
seyreden fiziksel bazı semptomlar olduğu da düşünülmektedir.
Bu sempatik olmayan, eski moda bakış açısı artık yerini yavaş yavaş fibromiyaljinin
“gerçek” bir panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, sosyal anksiyete bozukluğu
ve daha öncesinde tam olarak tanımlanamamış ve kanıtlanmış tedaviler çıkana kadar belirli
bir hastalık olarak fark edilmemiş bir antite olduğu görüşüne bırakmaktadır. Bazı çalışmalar,
tanı konulan hastaların %75-90’ının kadın, özellikle de beyaz ırktan olduğunu
Ağrı, Fibromiyalji ve İşlevsel Somatik Sendromların Tedavisi
807