Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

Yansıtıcı Ödül Sistemi
coşku
prefrontal korteks
OFC
VMPFK
DLPFK
dürtüler
analiz
GABA
akumbens çekirdeği
son karar
coşku/ duyguların entegrasyonu/analiz/ dürtü/ bilişsel esneklik
ŞEKİL 19-4 Yansıtıcı ödül sistemi. Reaktif ödül sisteminin “aşağıdan yukarıya” doğru olan uyarıcı
girdileri, prefrontal korteksten nükleus akumbense gelen projeksiyonlardan (kortiko-striatal-talamik-kortikal
döngünün “kortiko-striatal bölümü”) oluşan yansıtıcı ödül sisteminin “yukarıdan aşağıya” etkileriyle
düzenlenir. Orbitofrontal korteks (OFK)’ten gelen projeksiyonlar uyarıların düzenlenmesinde,
ventromediyal prefrontal korteks (VMPFK) duyguların düzenlenmesinde ve dorsolateral prefrontal korteks
(DLPFK) ise durumun analizi ve gerekirse düzenlenmesinde rol alır.
davranışlara dönüştürme gücü vardır. Tamamen geliştiğinde ve düzgün işlediğinde yansıtıcı
ödül sistemi eğitim, başarı, takdir, ekonomik kazançlar, kariyer gelişimi, sosyal ve
ailesel bağlantılar gibi doğal ödül deneyimleri için de motivasyon sağlayabilir.
Ödülü hedefe yönelik davranışa dönüştürmek: Ödül sisteminin çıktısı
Ödül sisteminin çıktısı (Şekil 19-5) gerçekten de prefrontal korktekste başlayan KSTK
döngünün tamamlanmasıdır (Şekil 19-4’de KSTK döngünün kortiko-sitriatal ayağının
Şekil 19-5’te striatal talamik ve talamo-kortikal projeksiyonlar olarak tamamlanmasına
bakınız).
Özgül olarak, ödül devresinin striatal/akumbens parçası, striatal kompleksin başka bir
kısmı olan ventral palliduma yolculuk eden GABA erjik nöronlar yoluyla bir çıktı oluşturur.
Bağlantılar buradan talamusa gider (Şekil 19-5’te 2 numara) ve sonra prefrontal
kortekse döner ve bir takım davranışlar hayata geçirilir. Bu davranışlara örnekler öğrenme
ve uzun dönemde ödülle sonuçlanan aktiviteler (Şekil 19-5 3 numara) ve kısa dönemde
ödülle sonuçlanan ilaç arama davranışıdır (Şekil 19-5 4 numara). Ödül sisteminin çıktısının
kısa veya uzun dönem ödüle yönelik olmasını belirleyen şey, aşağıdan yukarıya
doğru reaktif ve yukarıdan aşağıya yansıtıcı ödül kararları arasındaki dengedir (Şekil 19-
6’dan Şekil 19-8’e). Örneğin, bir ilacı ilk kez kullandığınızda mezolimbik keyif merkezi
950 Temel Psikofarmakoloji