Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

Duygu Durumu Dengeleyiciler İçin Semptoma Dayalı Algoritma Bölüm Üç:
Hipotetik Olarak İşlev Bozukluğu Olan Bir Beyin Halkalarını Mani İle İlişkili Herbir Semptom ile Eşleştirin
delüzyon
halüsinasyon
agresyon
hiperseksüalite
madde bağımlılığı
yüksek aktivite
yüksek aktivite
PFK
ST
impulsivite
madde bağımlılığı
agresyon
hiperseksüalite
anksiyete
ŞEKİL 13-37 Duygu durumu bozukluklarında kullanılan duygu durumu dengeleyicilerin semptomlar
dikkate alınarak oluşturulmuş algoritması 3.kısım. Burada maninin tanısal ölçütlerinde yer almayan;
fakat ilave olarak sıkça görülen ve hipotetik olarak bozuk beyin döngülerine bağlı semptomları görmekteyiz.
Delüzyon ve halüsinasyonlar, primer olarak nukleus akumbense (NA); agresyon, hiperseksüalite, ve madde
bağımlılığı NA ile birlikte prefrontal korteks (PFK) bozukluğuna bağlanmaktadır. PFK aynı zamanda impulsif
bozukluklar ve aktivite bozuklujlarından da sorumludur. Aktivite artışı aynı zamanda striatum (ST) ile ilgilidir.
Anksiyete ise primer olarak amigdala ile ilişkilendirilmektedir.
tomlarından her biriyle ilgili düşünülen beyin devreleri de Şekil 13-37’de özetlenmiştir.
Depresyonla ilişkili tanısal olmayan belirtiler ise Bölüm 12’de tartışılmış ve Şekil 12-
124’te gösterilmiştir. Şekil 12-125’te ilişkili devreler ve Şekil 12-126’da önerilen tedavileri
belirtilmiştir. Şekil 12-124’den 12-126’ya kadar olan bu bahsedilen konular
hastalığın depresyon veya karma fazları için de geçerlidir.
Tanı konulamayan mani ile ilişkili semptomlarda önerilen tedaviler Şekil 13-38’den
Şekil 13-41’e kadar gösterilmektedir. Bu bölümde tartışılan duygu durumu dengeleyicilerin
farklı mekanizmaları, Şekil 13-39’dan Şekil 13-41’e kadar gösterilmiştir. Bu mekanizmaların
eş etkinlikte olmaması, oldukça farklı, ayrı ve birbirinden değişik
hedeflerinin olması nedeniyle farklı mekanizmaları olan bu ilaçların kombine edilmesi ile
tedaviye katkı sağlanabilir ve daha fazla semptom düzeltilebilir. Bu özellikler, devam
eden tedavinin artık semptomları olması ve tam olmayan iyileşme durumlarında farklı
mekanizmaları olan ilaçların kombinasyonu için rasyonel bir gerekçe sağlar.
Yani, ifade edilen gerçek semptoma bağlı olarak eğer özgül beyin devrelerinde kaotik
nöronal ileti yoksa manik semptomlar geniş bir şekilde dengesizliğin ve aşırılığın
ürünü olarak kavramsallaştırılabilir (Şekil 13-37). Şekil 13-39A’da tasvir edilen dengesiz
ve aşırı nöronal ileti durumu ise “bipolar fırtına” olarak adlandırılabilir ve devredeki
iki nöron arasında Şekil 13A’da tasvir edildiği şekilde voltaj kapılı sodyum kanallarından
aşırı sodyum ve kalsiyum iyonları ile eksitatör glutamat nörotransmitterinin hızlı bir şekilde
içeri girmesi olarak kavramsallaştırılmıştır. Gerçekte, bipolar döngü ahengini (akordunu)
yitirmiştir ve böylece problem basit bir ifade ile nöronal iletinin çok aktif
704 Temel Psikofarmakoloji