Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

Depresyon, Perimenapoz, veya Menopoz
depresyon
depresif duygu durumu
anhedoni
değersizlik/suçluluk
ajitasyon/retardasyon
intihar fikri
düşük enerji
konsantrasyon kaybı
insomnia
kilo alımı
azalmış libido
perimenopoz/
menopoz
sıcak basması
terleme
vajinal kuruluk
ŞEKİL 12-104 Depresyon, perimenapoz veya menapoz? Depresyonun ile perimenapoz ve menapozun
semptomları arasında yüksek derecede örtüşme vardır. Çakışan semptomlar azalmış enerji, zayıf
konsantrasyon, insomnia, kilo alımı ve azalmış libidoyu içerir.
Trimonoaminerjik nörotransmitter sisteminin depresyonun farklı semptomlarını yöneten
döngülerde disregülasyonu östrojen seviyelerinin düzensiz dalgalanması sonucu
oluşur ve major depresif epizodu tetikleyen nörotransmitter bozukluklarına yol açabilir
(Şekil 12-105A). Bu durum depresyonun monoamin hipotezi ile tutarlıdır (Şekil 11-42).
Hipotalamik termoregülatör merkezlerde nörotransmitter sistemlerinin disregülasyonu,
östrojen seviyelerinde düzensiz fluktuasyonlarla birlikte vazomotor semptomları tetikleyen
nörotransmitter bozukluklarına yol açabilir (Şekil 12-106A). Bu yüzden hipotalamusta
nörotransmitterlerin disregülasyonunun insomnia, kilo alımı ve azalmış libido gibi
(Şekiller 11-47, 11-48, ve 11-52) hem perimenapoz hem depresyonda görülen diğer semptomlarla
ilişkisi sürpriz değildir (Şekil 12-104).
Vazomotor semptomlar nasıl yönetilir? Hipotalamik termoregülatör merkezler vücut
sıcaklığının ve periferal sıcaklık sinyallerinin vasküler ve nörokimyasal sinyaller ile birlikte
homeostatik kontrol bölgeleridir. Hipotalamusa noradrenerjik ve serotonerjik girdiler
anahtar nörokimyasal sinyallerden ikisidir. Eğer östrojen beyinde noradrenerjik ve
serotonerjik döngülerin disregülasyonuna neden olursa, bu durumun yalnızca depresyonun
çeşitli semptomlarına yol açmayacağı sürpriz değildir (Şekil 12-105A ve Şekiller 11-
45 ile 11-55 arası). Bu durum ayrıca sıklıkla birbiriyle örtüşen (Şekil 12-104) vazomotor
semptomlara ve perimenapoz ve menapozun diğer semptomlarına da yol açar (Fig 12-
106A).
Vazomotor semptomlar ve depresyon arasındaki klinik ve nörobiyolojik bağlantılar bu
iki durumun tedavisi arasındaki bağlantıyı yansıtır. Klasik olarak, östrojen yerine koyma
terapisi (ERT) vazomotor semptomların tedavisinde onaylanmıştır. Perimenapozal veya
postmenapozal kadınlarda görülen düzensiz dalgalanmaları veya östrojen seviyesindeki
bozuklukları düzeltir. Birçok çalışmada ERT’nin depresyonun tedavisinde etkili olduğu
veya perimenapoz süresince kadınlarda antidepresan etkiyi artırabileceği ileri sürülmüşse
de ERT’nin bu tip bir tedavi için resmi onayının olmadığı da bir gerçektir (Şekil 12-103).
620 Temel Psikofarmakoloji