Stahl’ın Temel Psikofarmakolojisi.compressed

motor korteks
apikal dendrit
dendritik
ağaç
piramidal hücre
gövdesi (soma)
piramidal hücre
gövdesi
bazal dendritler
geri dönen kollateral (akson)
akson
akson
presinaptik akson
sonlanması
presinaptk akson
sonlanması
gerçeğe yakın pramidal hücre
piramidal hücrenin temsili şekli
ŞEKİL 1-2A ve B Piramidal hücreler. Piramidal hücrelerin (A’da daha gerçekçi ve B’de temsili olarak gösterilmiştir)
üçgen piramit şekline benzeyen bir hücre gövdesi, yaygın şekilde dallanan yumrulu bir apikal dendriti,
daha kısa bazal dendritleri ve hücre gövdesinin bazal kutbundan çıkan tek bir aksonu vardır. Serebral
korteksteki, özellikle de prefrontal korteksteki nöronların çoğunluğu piramidal nöronlardır.
kensi nöronun gerçeğe yakın bir çizimi ve 1-5B temsili bir gösterimidir). Dikensi nöronların
büyük çoğunluğu striatum’da bulunur ve oldukça fazla dallanan ve elbetteki, yoğun
bir şekilde yumrularla kaplanan dendritik dalları her yöne doğru uzanarak korteks, talamus
ve substantia nigra’dan girdiler alırlar. Dikensi nöronlar; ya striatumu terk eden ya
da komşu dikensi nöronlara ulaşabilmek için daireler yaparak geri dönen yan dallar şeklindeki
uzun aksonlara sahiptir. Son olarak, serebellum Purkinje hücreleri de özgün bir
dendritik ağaç meydana getirir ki, bu yapı gerçek bir ağaca çok benzemektedir (Şekil 1-
6). Bu dendritik ağaç, apikal pozisyonundan yelpaze gibi açılarak yaygın bir şekilde dallanır
ve bazal kutbundan da tek bir akson çıkar.
Bir başka nöron tipi de özgün aksonal yapısına göre “şamdan nöron” olarak adlandırılır
(Şekil 1-7A şamdan nöronun gerçeğe yakın bir çizimi ve 1-7B temsili gösterimidir).
Bu hücrenin aksonları, eski model şamdanlar gibi vertikal olarak uzanan fişeklere benzer
şekildedir ve her birinde ince bağlantı parçalarıyla birbirine bağlanmış aksonal şişkinlikler
içeren değişik görünümlü akson sonlanmaları bulunur. Şamdan nöronlar da yine korteksteki
bir başka inhibitör ara nöron tipidir ve aksonlarındaki karakteristik “şamdan”
sonlanmaları özellikli bir yere ve işleve sahiptir. Şöyle ki: Piramidal hücrelerin aksonlarının
başlangıç bölümüne yakın olanları inhibitör temas noktaları olarak işlev görür. Bu
Nöronların Yapısı ve İşlevleri
3